انواع سرمایه و سرمایه گذاری

سرمایه گذاری خارجی و انواع آن

سرمایه گذاری خارجی و انواع آن : امروزه بسیاری از كشورهای جهان به واسطة عدم تكافوی منابع داخلی برای سرمایه گذاری، تمایل شدیدی به جذب سرمایه های خارجی پیدا كرده اند. سرمایه گذاری خارجی معمــولاً به دو طریق، سرمایه گذاری سهامی (غیر مستقیم) و سرمایه گذاری مستقیم خارجی صورت می گیرد. خرید اوراق قرضه و سهام شركت ها در معاملات بورس و قبوض سپرده در بانك های خارجی از انواع سرمایه گذاری سهام دارانه هستند كه در این حالت سرمایه گذار خارجی در اداره واحد تولیدی نقش مستقیم نداشته و مسئولیت مالینیز متوجه وی نیست. مهمترین ویژگی سرمایه گذاری سهامی فرّار بودن آن است. به عبارت دیگر سرمایه گذار خارجی در هر لحظه قادر است با فروش سهام یا اوراق بهادار، سرمایه اش را به كشور خود و یا كشور ثالث منتقل نماید. اما سرمایه گذاری مستقیم خارجی، نوعی سرمایه گذاری است كه به منظور كسب منفعت دائمی و همیشگی در مؤسسه ای مستقر در كشوری غیر از كشور سرمایه گذار صورت می گیرد و نتیجه آن كسب حق رأی مؤثر در مدیریت شركت است.

مطالعات نشان می دهد كه سرمایه گذاری مستقیم خارجی به هر علت و شكلی كه صورت پذیرد، اثرات قابل ملاحظه ای بر روی متغیرهای كلان اقتصادی از جمله كاهش نرخ بهره، كاهش نرخ ارز، افزایش رشد اقتصادی، افزایش درآمد مالیاتی دولت، كاهش بدهی دولت، بهبود توزیع درآمد، انتقال تكنولوژی، افزایش اشتغال، توسعه صادرات، كاهش واردات و تاثیر مثبت در تراز پرداخت ها دارد.
به طور كلی، عوامل موثر بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی را می توان به چهار گروه زیر تقسیم بندی كرد:
الف- عوامل سیاستگذاری اقتصادی(مثل ثبات اقتصادی، میزان ریسك سرمایه گذاری و…).
ب – عوامل ساختار اقتصادی (مثل زیر ساخت هایی نظیر راه ها، بنادر، سیستم های ارتباطی، …).
ج – عوامل تشویقی و حمایتی (مثل معافیت های مالیاتی، اعطای یارانه، …).
د – عوامل جغرافیایی وسیاسی.
سرمایه در تمامی نظریات و الگوهای رشد اقتصادی به عنوان انواع سرمایه و سرمایه گذاری موتور محركه رشد و توسعهاقتصادی درنظرگرفته شده است. بر همین اساس نیز اتخاذ تدابیری برای جذب سرمایه كافی به منظور تامین منابع مالی طرحهای اقتصادی از جمله مهمترین دغدغه های تصمیم گیرندگان اقتصادی در هرجامعه است. آنچه در زمینه سرمایه گذاری مستقیم خارجی باید مورد توجه قرار گیرد، اولویتهای این نوع سرمایه گذاری در ایران است.

اولویت ها،طرح ها و انتظارات برای سرمایه‌گذاری كدام است؟

امروزه هیچ‌ كشوری‌ بدون‌ مشاركت‌ فعال‌ در بازرگانی‌ بین‌المللی‌ و اقتصاد جهانی‌ نمی‌تواند به‌ رشد و توسعه‌ مناسبی‌ دست‌ پیدا كند. بنابراین‌ چالشی‌ كه‌ درحال‌ حاضر پیش‌ روی‌ كشورهای‌ در حال‌ توسعه‌ از جمله‌ كشور ما قرار دارد این‌ است‌ كه‌ چگونه‌ در این‌ فعالیتهای‌ بین‌المللی، شركت‌ موثر داشته‌ باشیم. ‌‌نكته‌ قابل‌ اهمیت‌ آنكه‌ جلب‌ سرمایه گذاری مستقیم خارجی و افزایش‌ حجم‌ و تنوع‌ صادرات‌ و درنتیجه‌ افزایش‌ قابلیت‌ رقابت‌ صادرات، فی‌نفسه‌ هدف‌ نهایی‌ نیست‌ بلكه‌ وسیله‌ای‌ است‌ برای‌ نیل‌ به‌ هدف‌ مهمتر یعنی توسعه‌ كشور. بنابراین‌ سیاست‌ جلب‌ سرمایه باید معطوف‌ به‌ جلب‌ سرمایه هایی‌ باشد كه‌ مكمل‌ استراتژی‌ توسعه‌ كشور واقع‌ شوند. به نظر می رسد كه اولویت های سرمایه‌گذاری در ایران می‌بایست به بخش هایی كه مزیت نسبی دارند برگردد.
از نظر ورود فناوری و طرحهای جدید به كشور و رشد صنعت، مزیت نسبی اقتصادی داشته باشند. در حال حاضر مناسب‌ترین بخشها برای سرمایه‌گذاری كه دارای مزیت نسبی بالفعل هستند عبارتند از : بخش فناوری اطلاعات، پتروشیمی، انرژی، آب، كشاورزی (مخصوصاً صادرات محصولات كشاورزی) و همچنین بخش توریسم. به هر حال موقعیت‌ جغرافیایی‌ كشور ما یك‌ موقعیت‌ منحصر به ‌فرد بوده‌ و برای‌ ایجاد جاذبه‌ و سرمایه‌گذاری‌ خارجی‌ بسیار موثر است.

راهكارهای لازم جهت جذب سرمایه گذاری های مستقیم خارجی

كشور ها و شركت های چند ملیتی بیشتر تمایل دارند تا در كشورهایی سرمایه گذاری نمایند كه عضو سازمان تجارت جهانی باشند كه عدم عضویت ایران در این سازمان می تواند یكی از دلایل عمده محدود بودن سرمایه گذاری خارجی در كشور ما باشد. عدم اطمینان و بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی می‌تواند یكی از دلایل اصلی عدم موفقیت ایران باشد. دراین زمینه شواهد نشان می دهد كه در اقتصادهایی كه حاكمیت مطلقه قانون به رسمیت شناخته نمی شود، تلاش برای جذب سرمایه گذاری خارجی با وجود اعطای امتیازات و تسهیلات بیشتر همیشه با شكست مواجه بوده است.
ازاین رو تلاش برای افزایش امنیت سرمایه‌گذاری ازطریق ثبات در سیاستهای دولت و عدم تغییر مداوم قوانین می تواند از اولین اولویتها، برای تشویق سرمایه گذاری خارجی قلمداد شود. تغییرات نرخ ارز از دیگرعواملی است كه اثرمنفی برسرمایه گذاری مستقیم خارجی درایران داشته است. دراین ارتباط اصلاح سیستم ارزی كشور و تثبیت آن می تواند نقش موثری درجذب سرمایه گذاری خارجی داشته باشد.
علاوه بر متغیرهای یادشده، نرخ تعرفه و شاخص اسمی دستمزد، و انباشت سرمایه داخلی از جمله عوامل دیگری هستند كه اثرمنفی برسرمایه گذاری مستقیم خارجی درایران داشته اند. به طوركلی باتوجه به امكان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در كشورهای مختلف، مطلوبیت تنها یك یا چند متغیر از انگیزه های اقتصادی مالی و فنی یا عوامل حمایتی، سیاستی و جغرافیایی به منظور اقدام شركتهای مذكور برای سرمایه گذاری در یك پروژه خاص در یك كشور كافی نخواهد بود. بلكه ارزیابی تمام عوامل و به صورت یك مجموعه منجر به اتخاذ تصمیم انجام سرمایه گذاری یاعدم انجام سرمایه گذاری می شود. جذب‌ سرمایه‌گذاری‌ مستقیم‌ خارجی‌ در كشور بدون‌ تغییر نگرش‌ در میان‌ سیاستمداران‌ و كارشناسان‌ و ایجاد بستر مناسب‌ برای‌ ورود سرمایه امكان‌پذیر نیست‌ و قانون‌ جدید نمی‌تواند كار زیادی‌ انجام‌ دهد. به ‌همین‌ دلیل‌ تا زمانی‌ كه‌ شرایط‌ فرهنگی، اجتماعی‌ و سیاسی‌ مناسب‌ فراهم‌ نشود، شركتهای‌ خارجی‌ علاقه‌ چندانی‌ انواع سرمایه و سرمایه گذاری به‌ سرمایه‌گذاری‌ مستقیم‌ در ایران‌ ندارند و نهایتا مسئولان رده بالای كشور باید رویكردشانرا به‌ سرمایه‌گذاری‌ خارجی‌ تغییر دهند.

انواع سرمایه گذاری های غیر مستقیم خارجی

هدف از پذیرش سرمایه گذاری خارجی در كشور رشد و توسعه اقتصادی، افزایش فرصت های شغلی، اخذ و توسعه فنآوری و مهارت های مدیریتی و ارتقای كیفیت تولیدات و افزایش توان صادراتی كشور است.

از سال . ، چارچوب قانون سرمایه گذاری خارجی در ایران قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی بوده است. در راستای انجام اصلا حات در ساختار اقتصادی كشور، مجلس طرح قانون جدید سرمایه گذاری خارجی با عنوان قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی را پیشنهاد نمود كه به تصویب رسید. .
قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی امكان سرمایه گذاری در كلیه حوزه های فعالیت اقتصادی در انواع سرمایه و سرمایه گذاری ایران را فراهم می سازد. در حقیقت هیچ عرصه ای به جز حوزه های مربوط به تسلیحات، مهمات و امنیت ملی بر روی سرمایه گذاری خارجی مسدود نمی باشد.
بر قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی، سرمایه گذاری خارجی به دو طریق زیر قابل انجام است:

الف) سرمایه گذاری مستقیم خارجی در كلیه حوزه های مجاز برای بخش خصوصی ایرانی از طریق مشاركت مستقیم در سرمایه شركت های ایرانی چه در طرح های جدید یا در شركت های موجود.

ب) سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی به شكل ترتیبات قراردادی كه امكان انجام هر نوع سرمایه گذاری تعریف شده در قانون تشویق سرمایه گذاری خارجی، به جز سرمایه گذاری مستقیم را فراهم می سازد.

گرچه تركیباتی كه در قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی به رسمیت شناخته شده اند محدود به ترتیبات مشاركت مدنی، بیع متقابل (Back Buy) و انواع روش های ساخت، بهره برداری و واگذاری (Bot) می باشند اما هر یك از ترتیبات فوق خود به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. به عنوان مثال می توان به انواع مختلف روش های ساخت، تملیك، بهره برداری و انتقال (Boot)، ساخت تملیك و بهره برداری ساخت، اجاره و انتقال (BLT)، بازسازی، بهره برداری و انتقال (Rot) و نظایر آنها و همچنین ترتیبات تامین مالی پروژه ای و تقسیم سود اشاره نمود. به بیان دیگر هر نوع سرمایه گذاری كه در آن سرمایه گذار خارجی مایل یا واجد شرایط لا زم برای داشتن سهمی از سرمایه و مالكیت شركت مشترك نباشد، در این طبقه وسیع كه با عنوان سرمایه گذاری «غیرمستقیم» شناخته می شود جا می گیرد.

Bot: ساخت، بهره برداری و واگذاری

در این نوع قراردادها سرمایه گذار خارجی یك پروژه را برای یك دوره زمانی مشخص، تعریف كرده، تامین مالی می كند و انجام می دهد تا نسبت به قابلیت های تولید آن مطمئن گردد. كلیه هزینه های سرمایه گذاری اصلی و نیز مقدار سود مشخصی از طریق درآمدها و گاهی اوقات تولیدات مجدد به دست می آید. در پایان زمان مشخصی، پروژه بدون هیچ نوع مسوولیتی به شریك ایرانی واگذار می شود. ترتیب و نظم كنسرسیوم در این پروژه ها غالبا پیچیده است. چون هر سرمایه گذار به صورت جداگانه با ایفای وظایف ویژه در داخل طرح های بزرگتر مشخص می شود. بنابراین هر مرحله از Bot نیازمند صبر، حوصله و پشتكار است كه با انتخاب شریك مناسب و اتخاذ یك روش دقیق آغاز می شود. پس از آن سرمایه گذاران باید مراحل ذیل را انجام دهند:
توسعه مكانیزم سرمایه گذاری مشترك به صورت كنسرسیوم

تعیین مشاركت محلی و مساوی

تعیین سوددهی پروژه با مدنظر قراردادن فرمول های قیمت و سود حاصله، نسبت های سرمایه / وام و طرح های تشویق كننده
ایجاد توافقنامه های حفاظتی به منظور كاهش خطرات بازار، قراردادها و مبادلات خارجی. چارچوب پروژه های بالقوه BOT در كشور بسیار وسیع است. این پروژه ها پتانسیل زیادی در بخش زیرساخت های كشور دارند.

(Back Buy): بیع متقابل با مشاركت مدنی

قراردادهای بای بك قراردادهای خدماتی با قیمت ثابت با بازگشت ثابتند. این روش سرمایه گذاری به دولت اجازه می دهد سرمایه های خارجی و خدمات و دانش فنی راجذب كرده و در عین حال هزینه مبادلات خارجی را كاهش و ظرفیت صادرات را افزایش دهد. در پروژه های بای بك، سرمایه گذار خارجی تمام هزینه های اولیه و نگهداری پروژه را انجام داده و كنترل كامل آن را به محض اتمام پروژه، به شریك ایرانی منتقل می كند. پس از آن سرمایه گذار تمام هزینه های مالی و مقدار ثابتی از تولید (یا سود) را مجددا به دست می آورد.

قراردادهای بای بك باید به وضوح تمام حقوق و تعهدات شركای خود را در مورد مسایل زیر مشخص كند:

مسائل مالی
رسیدگی به دعواهای حقوقی
استانداردهای اجرا
خدمات نگهداری
نوسانات هزینه های تولید، قیمت گذاری و نرخ مبادلات
حمل و نقل و توزیع

برای دریافت اطلاعات پیرامون واردات کالا و ترخیص کالا کلیک کنید.

آموزش و ارتقای سطح مهارت های پرسنل امروزه استفاده از قراردادهای بای بك به عنوان ابزار توسعه و نوسازی، امری عادی در صنعت نفت و گاز به شمار می رود. در صنایع دیگر مانند نساجی، فلزات، پتروشیمی از این گونه قراردادها برای واردات سریع و مقرون به صرفه ماشینآلات استفاده می شود. در حال حاضر بیشتر از این قرارداد در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی در كشور استفاده شده كه نیروهای استانی طبعا كمتر در آنها دخیلند. در صنعت نفت و گاز، بای بك، قراردادهای خدماتی است كه بین وزارت نفت و یك كنسرسیوم برای انجام پروژه های تخصصی بسته می شود. وقتی پروژه ای تكمیل شد، تمام بخش های پروژه تحت مدیریت وزارتخانه قرار می گیرد، بنابراین بای بك بدین منظور طراحی شده تا تضمین كننده حاكمیت و مالكیت دولت بر منابع نفت و گاز كشور باشد. هدف این گونه قراردادها رسیدن به اهداف زیر است:

انتقال تكنولوژی

حضور كوتاه مدت شركت های خارجی در توسعه میدان های نفت و گاز
كنترل كامل و نظارت نزدیك شركت ملی نفت ایران بر زمانبندی و هزینه ها
هزینه های كمتر نسبت به دیگر قراردادهای مرسوم استفاده حداكثر از تمام ظرفیت های داخلی مرتبط برای توسعه كیفیت منابع داخلی و جلوگیری از جریان پول خارجی.

سرمایه گذاری های مشترك (جونیت ونچر):

سرمایه گذاری مشترك بین شركت های خارجی و داخلی به طرف خارجی كمك می كند از طریق یك شریك داخلی خصوصی یا دولتی واردبازار كشور شود. تكنولوژی و زیرساخت های موجود در كشور باعث شده شركت های داخلی آمادگی توسعه با سرمایه های خارجی را داشته باشند. بسیاری از شركت های داخلی به ویژه در بخش خصوصی فعالا نه به دنبال سرمایه گذاری مشتركند تا كمبودهای فنی و مدیریتی خود را برطرف كنند. به نظر می رسد بسیاری از شركت ها نیز با انتقال تكنولوژی یا سرمایه های خارجی، قابل رشد مجدد و احیا هستند.

سرمایه گذاری هایی كه هم تقاضای داخلی و هم پتانسیل صادرات منطقه ای داشته باشند بسیار سودآورند. چنین كالا هایی در تمامی بخش ها پرطرفدار بوده و امكان دسترسی به بازارهای صادراتی را افزایش می دهد. ضمنا درآمد حاصل از راه صادرات، وابستگی به سیستم بانكی داخلی برای برگشت سود به كشور سرمایه گذار را نیز كاهش می دهد.

انواع ریسک سرمایه گذاری در بورس و راه مدیریت آن

تقریبا همه ما با مفهوم ریسک آشناییم و در زندگی روزمره خودمون با این مفهوم سروکار داریم. البته ریسک فقط به زندگی روزمره و تصمیمات مربوط به اون محدود نمی‌شه و شما در بسترهای دیگه‌ای هم با اون مواجه می‌شین. یک دسته از بسترهایی که مفهوم ریسک در اون از اهمیت دوچندانی برخورداره، بسترهای مالی محسوب می‌شه که سرمایه شما در اون‌ها دخیله!

وقتی که شما قصد سرمایه‌گذاری در هر بستر مالی‌ای رو داشته باشین، ریسک مربوط به اون سرمایه‌گذاری جزو مهم‌ترین عواملی هست که روی تصمیمات شما تاثیر زیادی می‌گذاره و اگه شما در سنجیدن این ریسک دقت کافی رو به خرج ندین، باید انتظار مواجهه با عواقب اون رو هم داشته باشین. با این‌که این عواقب در اکثر مواقع صرفا مالی هستن اما ممکنه کنترل اون‌ها از دست شما خارج شه؛ پس به هیچ عنوان نباید اهمیت این مسئله رو نادیده بگیریم.

اولین قدمی که باید در این راستا برداشت، آشنایی با انواع ریسک هست تا بتونیم ریسک سرمایه گذاری در بورس رو بهتر بسنجیم و خودمون رو برای پذیرفتن اون آماده‌تر کنیم. به همین دلیل در این مطلب از کارگزاری حافظ به بررسی انواع ریسک در سرمایه گذاری می‌پردازیم تا شما بیشتر از هر زمان دیگه‌ای با این مفهوم آشنا شین.

انواع ریسک در بازار بورس

مهم‌ترین مرحله برای رسیدن به یک درک مناسب از مفهوم ریسک، آشنا شدن با انواع اون هست. اهمیت این موضوع به این دلیله که شما برای رسیدن به بهترین نتیجه باید از ریسک سرمایه گذاری در بورس آگاه باشین و تصمیمات خودتون رو با توجه با این نکته اتخاذ کنین.

قبل از هر چیز باید یک تعریف از ریسک در بسترهای مالی داشته باشیم. اصولا به فاصله‌ای که میان انتظار ما از نتیجه و نتیجه واقعی وجود داره، ریسک گفته می‌شه و هرچه فاصله این دو بیشتر باشه، در واقع ما ریسک بیشتری رو متحمل می‌شیم. ریسک رو به‌صورت کلی می‌تونیم به ۲ دسته اصلی تقسیم کنیم که مبنای این تقسیم‌بندی، مقیاس ریسک و نقش ما در کنترل اون هست. در ادامه با بررسی کامل هر ۲ مورد، اطلاعات لازم برای مواجهه با اون‌ها رو در اختیار شما می‌گذاریم.

ریسک سیستماتیک

این نوع ریسک به کلیت بازار برمی‌گرده و کنترل اون از دست ما خارجه! این نکته به این معنیه که شما نمی‌تونین انتظار این ریسک رو داشته باشین و صرفا از ایجاد اون مطلع می‌شین. پیش‌بینی قطعی این نوع ریسک سرمایه گذاری در بورس غیرممکنه و به همین دلیل، مدیریت اون قبل از وقوع هم نشدنی هست.

به عنوان مثال شروع جنگ یکی از ریسک‌های سیستماتیک هست که هیچ فردی در بازارهای مالی و بورس، در کنترل اون نقش نداره و مسائلی فراتر از کنترل ما باعث شکل‌گیری اون می‌شن. از بقیه ریسک‌های سیستماتیک می‌تونیم به مسائلی مثل نرخ تورم یا سیاست‌های اقتصادی نظام حاکم اشاره کنیم که سرمایه‌گذارها در شکل‌گیری اون‌ها هیچ نقشی ندارن.

ریسک غیرسیستماتیک

وقتی که ریسک موردنظر ما مربوط به یک سهام یا صنعت خاص باشه، می‌تونیم اون رو در دسته ریسک‌های غیرسیتماتیک قرار بدیم؛ چون ما می‌تونیم در مقابله یا کاهش اون‌ها نقش ایفا کنیم. هر ریسک قابل‌کنترل و قابل‌پیش‌بینی در این دسته قرار می‌گیره و ما قادر هستیم تا برای مدیریت اون برنامه‌ریزی کنیم و استراتژی معاملاتی خودمون رو بر این اساس بچینیم.

به عنوان مثال ریسک مربوط به تحولات قیمتی سهام یک شرکت فرآورده‌های غذایی، یک ریسک غیرسیستماتیک هست که شما با بررسی دقیق اون می‌تونین این ریسک رو تا بیشترین حد ممکن کاهش بدین یا در صورت نیاز با خروج به‌موقع، اون رو کاملا از بین ببرین.

البته انواع ریسک سرمایه گذاری در بورس رو می‌شه به دسته‌های کوچک‌تری هم تقسیم کرد که در ادامه با مرور برخی از اون‌ها به‌صورت خلاصه، به شما در درکشون کمک می‌کنیم:

ریسک نرخ ارز: تغییر نرخ ارز یکی از ریسک‌هایی هست که می‌تونه روی سرمایه‌گذاری شما تاثیر مستقیم داشته باشه. البته این تغییرات در سهامِ مجموعه‌هایی که با خارج از کشور در تبادل مستقیم هستن، به‌شکل واضح‌تری دیده می‌شه.

ریسک سبد: این ریسک به تنوع سبد سهام شما برمی‌گرده و هر چه این سبد از تنوع کمتری برخوردار باشه، شما ریسک سبد بیشتری رو متحمل می‌شین. بنابراین شما با افزایش این تنوع می‌تونین ریسک سبد رو تا حد خیلی زیادی مدیریت کنین.

ریسک نرخ بهره: وقتی که ارزش سرمایه‌گذاری شما تحت‌تاثیر تغییر نرخ سود قرار می‌گیره، در واقع شما این ریسک رو متحمل شدین. به عنوان مثال اگه نرخ بهره بانک‌ها به یک‌باره افزایش پیدا کنه، افرادی که بر روی اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری کرده بودن، برخلاف سرمایه‌گذارهای بازار سهام، بدون ریسک‌پذیری به سود می‌رسن.

ریسک شخصی: ریسک‌ها فقط به عوامل بیرونی منحصر نیستن و تحولات شخصی هم می‌تونه یک نوع ریسک برای شما به حساب بیاد. مثلا اگه شما به علت نیاز به جراحی تصمیم به فروش سهامی که قصد نگهداریِ بلندمدت از اون رو داشتین، بگیرین، این ریسک شامل حال شما شده و شما به این دلیل متحمل ضرر یا سود می‌شین.

ریسک سیاسی: تصمیماتی که نظام سیاسی حاکم اتخاذ می‌کنه و با این تصمیمات باعث شکل‌گیری موج‌های مختلفی در بازار سرمایه می‌شه، یک نوع ریسک سرمایه گذاری در بورس هست که شما تحت‌تاثیر اون قرار خواهید گرفت.

ریسک تجاری: فرض کنین که یک کمپانی در مدیریت هزینه‌های عملیاتی خودش با مشکل مواجه شده و دیگه نمی‌تونه حقوق کارکنان خودش رو پرداخت کنه. در این شرایط احتمالا افراد سرمایه‌گذار در این کمپانی متحمل ضرر می‌شن و این ضرر یکی از نتایج ریسک تجاری هست که این افراد موقع خرید سهام اون رو پذیرفتن.

طبقه بندی افراد از نظر پذیرش ریسک

جالبه بدونید که صرفا ریسک سرمایه گذاری در بورس دسته‌بندی نمی‌شه و افراد هم از نظر میزان ریسک‌پذیری به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شن. این نکته افراد رو از لحاظ میزان ریسک‌پذیری به ۳ دسته تقسیم می‌کنه که این دسته‌ها عبارتند از:

افراد ریسک‌گریز: از اسم این گروه این برداشت می‌شه که اون‌ها از پذیرش ریسک فراری هستن اما تعریف این دسته کمی متفاوته. افراد ریسک‌گریز نسبت به بقیه دسته‌ها در ازای نرخ بازگشت بیشتری حاضر به قبول ریسک هستن و تا حد ممکن سعی می‌کنن که از پذیرش ریسک در معاملاتشون خودداری کنن.

افراد خنثی نسبت به پذیرش ریسک: افراد حاضر در این گروه از لحاظ میزان ریسک‌پذیری در میان ۲ دسته دیگه قرار می‌گیرن و موضعی خنثی نسبت به پذیرش ریسک دارن. در واقع ارزش هر معامله برای این افراد معادل با ارزش اسمیِ اون سهام یا اوراق هست.

افراد ریسک‌پذیر: وقتی که شما دیدگاه جسورانه‌تری در معاملاتتون داشته باشین و در ازای سود بیشتر، ریسک بیشتری رو متحمل شین، در این دسته قرار می‌گیرین. افراد ریسک‌پذیر در پذیرش ریسک سریع‌تر عمل می‌کنن اما این نکته به این معنی نیست که اون‌ها بدون بررسیِ دقیق شرایط، حاضر به پذیرش ریسک هستن.

ارتباط ریسک و بازده سرمایه گذاری

وقتی ما از ریسک صحبت می‌کنیم، باید بدونیم که سر دیگه این داستان بازدهی قرار داره. در واقع بدون انتظار بازدهی، پذیرش ریسک یک عمل بیهوده محسوب می‌شه و صرفا وجود بازدهی هست که ریسک‌پذیری رو توجیه می‌کنه. ارتباط ریسک و بازدهی سرمایه گذاری رو می‌شه یک ارتباط مستقیم در نظر گرفت و این دو به‌صورت مستقیم روی هم تاثیر می‌گذارن.

این نکته به این معنیه که شما با پذیرش ریسک بیشتر، بازدهی بیشتری رو هم از سرمایه‌گذاری خودتون به دست میارین انواع سرمایه و سرمایه گذاری و اگه در معاملات خودتون ریسک‌پذیری کمی داشته باشین، درنهایت هم باید به همین تناسب انتظار بازدهی رو از سرمایه‌تون داشته باشین. مثال واضح این ارتباط رو هم می‌شه در بازارهایی مثل بازار دلار و طلا مشاهده کرد که افراد با سرمایه‌گذاری در اون‌ها، سود بیشتری رو نسبت به سرمایه‌گذاری‌های ایمن‌تری مثل سپرده‌گذاری در بانک به دست میارن.

البته این رابطه دوطرفه هست و پذیرش ریسک بیشتر در برخی از موارد هم باعث متحمل شدن ضرر بیشتره.

راهکارها و استراتژی‌های مدیریت ریسک سرمایه گذاری

حالا که با انواع ریسک سرمایه گذاری در بورس بیشتر آشنا شدیم، زمان اون رسیده تا مروری هم بر راهکارهای مدیریت اون‌ها داشته باشیم تا شما این ریسک‌ها رو به بهترین شکل ممکن مدیریت کنید.

برنامه‌ریزی در معاملات و بررسی بازار

مهم‌ترین نکته‌ای که به شما در مدیریت ریسک سرمایه گذاری در بورس کمک می‌کنه، برنامه‌ریزی دقیق در معاملاتتون هست. اگه شما بسترهای سرمایه‌گذاری‌تون رو با بررسی دقیق انتخاب کنین و برای ورود و خروج از موقعیت‌تون هم استراتژی داشته باشین، ریسکی که متحمل می‌شین، بهترین نتایج رو براتون به همراه داره.

رعایت قانون یک درصد

یکی از مرسوم‌ترین استراتژی‌هایی که در مدیریت ریسک تاثیر زیادی رو داره، قانون یک درصد هست که خیلی از فعالان بازارهای مالی برای کاهش ریسک‌های غیرضروری از اون استفاده می‌کنن. این قانون به این شکله که شما نباید بیشتر از یک درصد سرمایه‌تون رو بر روی یک معامله صرف کنین. یعنی اگه شما یک سرمایه صدهزار تومانی رو در اختیارتون دارین، در هر معامله باید صرفا هزار تومان سرمایه‌گذاری کنین.

البته خیلی از افراد با رشد سرمایه خودشون این درصد رو هم کاهش میدن و تنوع رو در سرمایه‌گذاری‌های خودشون بیشتر می‌کنن.

تعیین حد ضرر و سود

راهکار آخری که شما می‌تونین در این راستا از اون استفاده کنین، تعیین حد ضرر و سود هست. این موضوع به شما کمک می‌کنه تا در زمان مقرر از موقعیت خودتون خارج شین و همین عامل از متضرر شدن شما جلوگیری می‌کنه. البته شما باید این ۲ سطح رو با بررسی دقیق تعیین کنین تا درنهایت بهترین نتیجه رو به دست بیارین.

جمع‌بندی

مدیریت ریسک سرمایه گذاری در بورس یکی از مهم‌ترین مسائلی هست که شما باید به عنوان یک سرمایه‌گذار اون رو مدنظر داشته باشین و خودتون رو برای مدیریت ریسک‌های مختلف به بیشترین آمادگی برسونین. به همین دلیل در این مطلب از کارگزاری حافظ علاوه بر مرور انواع ریسک، استراتژی‌های مدیریت این ریسک‌ها رو هم مورد بررسی قرار دادیم تا شما در این مسیر با کمترین چالش غیرمنتظره روبه‌رو شید.

انواع سرمایه و سرمایه گذاری

سلام! تمامی قراردادها و پکیج های آپلا برای همیشه رایگان شدند.

قرارداد سرمایه گذاری و انواع مختلف آن

قرارداد سرمایه گذاری، مدرکی است که به قانون اثبات می‌کند یک شخص حقیقی یا حقوقی، پول یا سایر دارایی‌های خود را که سرمایه او محسوب می‌شوند، برای کسب منفعت به شخص دیگری (اعم از حقیقی یا حقوقی) سپرده است.

این قرارداد توسط طرف سرمایه‌گذار و طرف سرمایه‌پذیر امضا می‌شود و بدین ترتیب، طرفین در سود و زیان با یکدیگر شریک می‌شوند. در قرارداد سرمایه گذاری، مفاد و موادی قید شده است که هر دو طرف باید آن‌ها را محترم شمرده و رعایت کنند. مفاد قید شده در یک قرارداد سرمایه‌گذاری با توافق طرفین در قرارداد قید می‌شود و تعدی از هرکدام، به معنای نقض توافق است. درصورتی که هر یک از طرفین توافق را نقض کند، حق طرف مقابل را نقض کرده و به او این اختیار را داده است که با مراجعه به محکمه، برای احقاق حق خود اقدام کند. شخصی که به دنبال حق خود می‌رود، تنها در صورتی می‌تواند ادعای خود را به اثبات برساند که برای محکمه محرز باشد طرف مقابل، از بندی که خود را مقید به اجرای آن کرده، تعدی کرده باشد. این موضوع، اهمیت نوشتن قرارداد سرمایه گذاری را آشکار می‌سازد.

اما در دنیای اقتصاد و پول، سرمایه گذاری فقط به یک یا دو نوع محدود نمی‌شود. بلکه انواع مختلفی دارد که در این مقاله، به مهم‌ترین و پرکاربرد ترین آنها اشاره شده است.

انواع قراردادهای سرمایه گذاری

۱- قرارداد سرمایه‌گذاری BOT یا Built-Operate-Transfer

قرارداد سرمایه گذاری احداث – بهره‌برداری – انتقال (واگذاری)، مدلی است که برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ استفاده می‌شود. معمولاً سرمایه گذاری روی پروژه‌های زیرساختی که از طریق مشارکت عمومی و خصوصی توسعه یافته‌اند، با استفاده از این نوع قرارداد انجام می‌شود. پروژه‌های BOT به طور معمول پروژه های زیربنایی در مقیاس بزرگ و زمینه سبز هستند که تنها توسط دولت تأمین مالی، ساخته و اجرا می‌شوند.

بر اساس قرارداد احداث – بهره برداری – انتقال، یک نهاد (معمولاً دولتی) به یک شرکت خصوصی برای تأمین مالی، ساخت و بهره برداری از یک پروژه، به مدت ۲۰ تا ۳۰ سال امتیاز می‌دهد. پس از پایان دوره، پروژه به نهاد عمومی‌ای که در ابتدا امتیاز را اعطا کرده بود، بازگردانده می‌شود.

۲- قرارداد BOO یا Build-Own-Operate

در قرارداد سرمایه گذاری احداث – تملک – بهره برداری، یک نهاد دولتی حق احداث و بهره برداری از پروژه‌ای را برای مدت زمان مشخص، با توجه به طراحی مشخصات توافق شده، به یک بخش خصوصی می‌فروشد. بر خلاف ساختار BOT، در این نوع قرارداد بخش خصوصی مالک پروژه است و مجبور نیست آن را در پایان مدت دوره، به نهاد دولتی منتقل کند.

۳- قراداد BRT یا Build – Lease – Transfer

در قرارداد سرمایه گذاری احداث – اجاره – انتقال، شرکت خصوصی امتیاز و حق ساخت یک پروژه را از نهادی دولتی، دریافت می‌کند. پس از اتمام کار احداث، سرمایه گذار پروژه را به نهاد دولتی امتیاز دهنده اجاره می‌دهد و دولت موظف است به شرکت خصوصی اجاره بها پرداخت کند. پس از اتمام مدت اجاره، سرمایه گذار هیچ ادعایی روی پروژه نخواهد داشت و دولت، مالک پروژه خواهد شد.

۴- قرارداد سرمایه گذاری BLOT یا Build – Lease – Operate – Transfer

در این نوع از سرمایه گذاری (احداث – اجاره – بهره برداری – انتقال)، شرکت خصوصی یک زمین را از نهاد دولتی اجاره می‌کند. سپس در زمین اجاره‌ای، پروژه زیرساختی خود را می‌سازد و به بهره برداری از آن می‌پردازد. پس از مدت پایان اجاره زمین، شرکت خصوصی موظف است که پروژه را به دولت تحویل دهد.

۵- قرارداد سرمایه گذاری خطر پذیر (Venture Capital – VC)

به طور معمول در قرارداد سرمایه گذاری ونچر کپیتال، صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر به صورت مشارکت محدود سازماندهی می‌شود. در این نوع سرمایه گذاری، انواع سرمایه و سرمایه گذاری شرکای محدود سرمایه‌شان و شرکای عمومی، خدمات مدیریت دارایی و تخصص سرمایه گذاری خود را ارائه می‌دهند. در قراردادهای ونچر کپیتال، شرکای عمومی معمولاً انتظار مشارکت قابل توجهی در سود و همچنین برخی از هزینه‌های مدیریت را دارند.

شرکای عمومی می‌توانند اشخاص حقوقی باشند. بیشتر اوقات، آنها شرکت‌ها یا سازمان‌هایی با مسئولیت محدود هستند.

همچنین، شرکای محدود نیز ممکن است مجموعه متنوعی از سرمایه گذاران باشند؛ از جمله موارد زیر:

• صندوق‌های بازنشستگی
• شرکت‌های بیمه
• بانک‌های سرمایه گذاری
• بنیادهای خیریه
• افراد ثروتمند

شرکای محدود معمولاً سرمایه گذاران پیچیده و ثروتمندی هستند که می‌خواهند با شرکای عمومی صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر، کار کنند. آنها از شرکای عمومی می‌خواهند که فرصت‌های سرمایه گذاری را شناسایی کرده و تصمیمات سرمایه گذاری مناسبی را برای آنها اتخاذ کنند.

شرکای محدود ممکن است در صنعت خاصی تخصص نداشته باشند یا نتوانند مستقیماً در مشاغل خصوصی سرمایه گذاری کنند. بنابراین، آنها برای انتخاب فرصت‌های مناسب سرمایه گذاری به شرکای عمومی وابسته هستند.

۶- قرارداد مشارکت مدنی

به موجب قرارداد سرمایه گذاری مشارکت مدنی، یک شرکت مدنی ایجاد می‌شود. شرکت مدنی نیازی به ثبت ندارد و قواعد حاکم بر آن، زیرمجموعه قانون مدنی قرار می‌گیرد، نه قانون تجارت.

ماده ۵۷۱ قانون مدنی، شرکت مدنی را تعریف می‌کند: “شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیئی واحد به‌نحو اشاعه.” بنابراین، هنگامی که یک سرمایه‌گذار، سرمایه خود و ایده پرداز، تخصص خود را به میان می‌آورد، شرکتی متشکل از مالک و عامل را به عمل می‌آورند که مالک جهت در اختیار گذاشتن ملک خود، حق دریافت هیچ اجاره‌ای از عامل را ندارد. عامل نیز که موظف به اداره شرکت است، جها مدیریت خود حقوقی نخواهد گرفت.

۷- قرارداد سهامی (Equity)

Equity که معمولاً به عنوان حقوق صاحبان سهام (یا حقوق صاحبان شرکت‌های خصوصی) شناخته می‌شود، نشان دهنده میزان پولی است که در صورت انحلال تمام دارایی‌ها و پرداخت تمام بدهی‌های شرکت، به سهامداران بازگردانده می‌شود. مورد انحلال در صورت تملک، ارزش فروش شرکت منهای هرگونه بدهی است که با فروش، منتقل نشده است.

علاوه بر این، حقوق صاحبان سهام می‌تواند نشان‌دهنده ارزش دفتری یک شرکت باشد. گاهی اوقات حقوق صاحبان سهام می‌تواند به صورت پرداخت غیرنقدی ارائه شود. همچنین، نشان دهنده مالکیت نسبی سهام یک شرکت است.

حقوق صاحبان سهام را می‌توان در ترازنامه شرکت یافت و یکی از رایج‌ترین داده‌هایی است که توسط تحلیلگران، برای ارزیابی وضعیت مالی یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۸- وام قابل تبدیل به سهام (Convertible Note)

وام قابل تبدیل به سهام، نوعی قرض کوتاه مدت است که به حقوق صاحبان سهام تبدیل می‌شود. در واقع، سرمایه گذار به یک شرکت نوپا وام می‌دهد و به جای اصل پول، حقوق صاحبان سهام را در شرکت دریافت می‌کند.

مزیت اصلی وام‌های قابل تبدیل به سهام، این است که وام‌گیرنده و سرمایه گذاران را مجبور به تعیین ارزش شرکت نمی‌کند. چرا که در ابتدای کار واقعاً ارزش چندانی برای ارزیابی وجود ندارد. در برخی موارد ممکن است شرکت فقط یک ایده باشد. این ارزش معمولاً در طول تامین مالی سری A تعیین می‌شود. زمانی که اطلاعات بیشتری برای ارزیابی وجود دارد.

۹- قرارداد حق امتیاز رویالتی (Royalty)

قرارداد حق امتیاز یک قرارداد حقوقی بین امتیاز دهنده و امتیاز گیرنده است. قرارداد رویالتی به گیرنده این حق را می‌دهد که در ازای پرداخت حق امتیاز، از مالکیت معنوی مالی که امتیاز آن را در اختیار دارد استفاده کند. این قرارداد، نرخ حق امتیاز یا شرایط و میزان مبلغ پرداختی که باید توسط امتیاز گیرنده به امتیاز دهنده پرداخت شود را نشان می‌دهد. این قرارداد همچنین طرف‌های درگیر، حقوق اعطا شده و مدت استفاده را بیان می‌کند.

قراداد حق امتیاز معمولا در مورد قراردادهای حقوق معدنی اعمال می‌شود. رویالتی به صاحب حقوق معدنی این امکان را می‌دهد که بخشی از مواد معدنی تولید شده یا بخشی از درآمد ناخالص حاصل از فروش را دریافت کند.

۱۰- جوینت ونچر (Joint Venture)

قرارداد سرمایه گذاری مشترک یا جوینت ونچر (JV)، یک توافقنامه تجاری است که در آن دو یا چند طرف توافق می‌کنند منابع خود را برای انجام یک کار خاص جمع آوری کنند. این کار می‌تواند یک پروژه جدید یا هر فعالیت تجاری دیگر باشد. در یک قرارداد سرمایه گذاری مشترک، هر یک از شرکت کنندگان مسئول سود، زیان و هزینه‌های مربوط به آن هستند. با این حال، شرکتی که از طریق قرارداد جوینت ونچر تشکیل می‌شود، خود یک نهاد و شخصیت حقوقی دارد. این شرکت، جدا از سایر علایق تجاری شرکت کنندگان است.

اگر چه در سرمایه گذاری‌های مشترک، به صورت محاوره‌ای اشخاص حقیقی هستند که یک شرکت را پدید می‌آورند، اما جوینت ونچر ها می‌توانند بین هر ساختار حقوقی و هر شخصیتی اعم از حقیقی و حقوقی ایجاد شوند.

سازمان‌ها، شرکت‌ها، شرکتهای با مسئولیت محدود و سایر واحدهای تجاری، می‌توانند برای تشکیل JV گردهم بیایند. علی‌رغم این واقعیت که هدف جوینت ونچر ها معمولاً برای تولید یا تحقیق است، اما همچنین می‌توانند برای یک هدف مستمر شکل بگیرند. قراردادهای سرمایه گذاری مشترک می‌توانند شرکت‌های بزرگ و کوچکتر را با یکدیگر ترکیب کرده و یک یا چند پروژه یا معامله بزرگ یا کوچک انجام دهند.

تنظیم قرارداد سرمایه گذاری

همان‌طور که احتمالا تا الان متوجه شده‌اید، قرارداد سرمایه گذاری انواع مختلفی داشته و در نتیجه، مواد و بندهای ذکر شده در آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود. زمانی که در حال عقد قرارداد با یک یا چند سرمایه گذار هستید، بهتر است برای جلوگیری از بروز هرگونه خطا و مشکل، با مشاور حقوقی متخصص در این زمینه مشورت کنید.

سرمایه گذار کیست ؟ نگاهی اجمالی به مفهوم سرمایه گذاری و انواع آن

سرمایه گذار یک شخص یا نهاد (مانند صندوق سرمایه گذاری مشترک یا یک شرکت) است که با هدف دریافت بازده مالی، سرمایه خود را درگیر یک پروژه می‌کند. سرمایه گذاران معمولا برای افزایش سرمایه و یا تامین مالی دوران بازنشستگی خود از سرمایه گذاری استفاده می‌کنند.

طیف گسترده‌ای از سرمایه گذاری شامل سهام، اوراق بهادار، کالاها، صندوق های سرمایه گذاری مشترک، صندوق های قابل معامله، قرارداد های آتی، ارز، طلا، نقره، برنامه های بازنشستگی و املاک وجود دارد. سرمایه گذاران معمولا برای تعیین فرصت‌های مطلوب سرمایه گذاری از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال استفاده می کنند و معمولاً ترجیح می دهند ضمن در نظر گرفتن افزایش بازده، ریسک را به حداقل برسانند.

یک سرمایه گذار با یک تریدر تفاوت دارد. سرمایه گذار سرمایه خود را برای سود درازمدت درگیر می‌کند در حالی که یک تریدر با خرید و فروش دوباره و دوباره اوراق بهادار به دنبال سود کوتاه مدت است. سرمایه گذاران معمولا در دو نوع مشارکت در سرمایه یا سرمایه گذاری های بدهی بازده خود را تولید می‌كنند.

مشارکت در سرمایه مستلزم نگهداری کوین در قالب سهام شرکت است که علاوه بر سود قابل توزیع سهام را نیز پرداخت می‌کند. سرمایه گذاری در اوراق بدهی ممکن است به صورت وام به اشخاص دیگر یا شرکت ها باشد یا به شکل خرید اوراق بهاداری که توسط دولت‌ها صادر شده یا موسسه هایی که سود را در قالب کوپن پرداخت می‌کنند.

سرمایه گذار چگونه کار می‌کند

سرمایه گذاران یک دسته یکنواخت نیستند. آنها تحمل ریسک، سرمایه، سبک، اولویت‌ها و بازه های زمانی مختلفی را دارند. به عنوان مثال برخی از سرمایه گذاران ممکن است سرمایه گذاری‌هایی با ریسک کم را ترجیح دهند که سودهای محافظه کارانه مانند گواهی سپرده ها یا برخی محصولات اوراق قرضه را شامل می‌شوند. در همین حال سرمایه گذاران دیگر برای کسب سود بیشتر تمایل بیشتری به ریسک بیشتر دارند. این سرمایه گذاران ممکن است در ارزها، بازارهای نوظهور یا سهام سرمایه گذاری کنند.

می‌توان بین اصطلاحات “سرمایه گذار” و “تریدر” تمایز قائل شد زیرا سرمایه گذاران معمولا برای سالها تا دهه‌ها وضعیت معاملاتی خود را نگه می‌دارند (که “تریدر وضعیت” یا “سرمایه گذار خریدار و نگه دار” نامیده می‌شوند). در حالی که تریدر ها به طور کلی برای دوره‌های کوتاه تر وضعیت های معاملاتی را نگه می‌دارند. برای مثال تریدر اسکالپ وضعیت‌های خود را به اندازه چند ثانیه نگه می‌دارند. از طرف دیگر تریدر سویینگ به دنبال وضعیت‌هایی هستند که چند روز تا چند هفته نگه داشته می‌شوند.

سرمایه گذاران سازمانی، سازمان‌هایی مانند موسسات مالی یا صندوق های سرمایه گذاری مشترک هستند که در سهام و سایر سندهای مالی سرمایه گذاری می‌کنند و پورتفولیوهای قابل توجهی ایجاد می‌کنند. غالبا آنها می‌توانند برای سرمایه گذاری های بزرگتر از چندین سرمایه گذار كوچكتر (افراد و یا موسسات) سرمایه جمع كنند. به همین دلیل غالبا سرمایه گذاران سازمانی نسبت به سرمایه گذاران خرده فروش از قدرت و تاثیر بیشتری در بازار برخوردار هستند.

نتایج کلیدی

• سرمایه گذاران را می‌توان از تریدر ها متمایز کرد زیرا سرمایه گذاران وضعیت های استراتژیک بلند مدت را در شرکت ها یا پروژه ها به دست می‌گیرند.
• سرمایه گذاران پورتفولیو را یا با یک جهت گیری فعال می‌سازند که سعی در غلبه بر مبنای شاخص دارند یا یک استراتژی غیرفعال که سعی در پیگیری این شاخص دارد.
• همچنین ممکن است سرمایه گذاران به سمت استراتژی های رشد یا انتخاب سهام حرکت کنند.

سرمایه گذار غیر فعال و فعال

ممکن است سرمایه گذاران استراتژی های مختلف بازار را اتخاذ کنند. سرمایه گذار غیر فعال به خرید و نگه داشتن شاخص های مختلف بازار تمایل دارند و ممکن است با تخصیص ارزش آنها به انواع خاص دارایی‌ها بر اساس قوانینی مانند نظریه سبد سهام مدرن (MPT) حداکثر استفاده را ببرند. برخی دیگر ممکن است سهامداران باشند که بر اساس تحلیل فاندامنتال صورتهای مالی صنفی و نسبتهای مالی سرمایه گذاری می‌کنند.

یک نمونه از این سرمایه گذاران “ارزش” است که به دنبال خرید سهام با قیمت پایین سهم نسبت به ارزش دفتری (Book Value) خود هستند. برخی دیگر ممکن است به دنبال سرمایه گذاری بلند مدت در سهام “رشد” باشند که ممکن است در این لحظه ضرر بدهند اما به سرعت در حال رشد هستند و در آینده سود دهی دارند.

محبوبیت سرمایه گذاری غیر فعال (مبتنی بر شاخص) رو به افزایش است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۰ از استراتژی های فعال سرمایه گذاری به عنوان منطق غالب بازار بورس سبقت بگیرد. به نظر میرسد رشد صندوق های سرمایه گذاری کم هزینه، صندوق‌های قابل معامله و ربات‌های مشاور دلیل افزایش این محبوبیت هستند.

شما کدام یک از انواع سرمایه گذاران هستید و چه منطقی برای انتخاب خود دارید؟

انواع سرمایه و سرمایه گذاری

توضیحات نوشته شده توسط فرشته السادات حسینی دسته: پیشگیری از آسیب های اجتماعی تاریخ ایجاد در 05 آبان 1394 بازدید: 11868

سرمایه،یک منبع کلی است که اجتماع افراد و گروه‌های اجتماعی و نهایتا کل جامعه از آن استفاده می‌کنند تا هدف‌های خود را تحقق بخشند. یعنی ابزارهایی که فرد،گروه،نهادی جامعه‌ای برای رسیدن به هدف‌هایش از آن‌ها استفاده می‌کند،سرمایه نامیده می‌شود.

به نظر پیربوردیو سرمایه شکل‌های متنوعی دارد:

سرمایه اقتصادی (ثروت)،سرمایه فرهنگی (صلاحیت،دانش)،سرمایه نمادین (افتخار،پرستیژ) وسرمایه اجتماعی (پیوندهای اجتماعی واعتماد).سرمایه اجتماعی دریک معنای عام،نوعی سرمایه‌گذاری در روابط اجتماعی است که با بازده مورد انتظار تعریف می‌شود.

 سرمایه اجتماعی

اندیشمندان برحسب دیدگاه‌های خود تعاریف مختلف (نه متناقضی) از سرمایه اجتماعی به عمل آورده‌اند که فصل مشترک آن‌ها را در تعریف زیرمی‌توان گنجاند: سرمایه اجتماعی،پتانسیل نهفته در روابط بین و میان افراد (وگروه‌های) یک جامعه است که باعث انجام امورات آن‌ها می‌شود.

اندیشه اصلی سرمایه اجتماعی این است که خانواده ،دوستان وهمکاران دارایی بسیارمهمي را تشکیل می‌دهند که یک فرد می‌تواند درشرایط بحرانی از آن‌ها بهره گیرد یا برای منافع مادی استفاده نماید و البته این مساله برای گروه بیشتر صدق می‌کند.

انواع سرمایه اجتماعی

الف)سرمایه اجتماعی شناختی(رابطه ای)

این نوع از سرمایه اجتماعی به تجلیات انتزاعی تر سرمایه اجتماعی ماننداعتماد،هنجارها و ارزشهایی اشاره داردکه کنشهای متقابل میان مردم راتحت تاثیرقرارمی دهد. به عبارتی دیگر،آن قسمت ازسرمایه اجتماعی که کمترملموس است و به ارزشها،اعتقادات،طرز تلقیها،رفتار و هنجارهای اجتماعی اشاره دارد،سرمایه اجتماعی شناختی نامیده می شود.

این ارزشها شامل اعتماد،همبستگی و اتفاق نظر و بده بستان است که در بین اعضای اجتماع مشترک است وشرایطی رابه وجود می آورد که تحت آن شرایط،اجتماعات مختلف می توانند برای رسیدن به فایده ای مشترک با همکارکنند.

سرمایه اجتماعی ساختاری( نهادی)

تجلیش ساختاری به جنبه های رویت پذیر و شایدعینی تر ( قابل لمس تر)مفهوم سرمایه جتماعی برمی گردد مانند نهادهای محلی،سازمانها و شبکه های موجود درمیان مردم که قادر به پیگیری اهداف فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی و سیاسی اند. سرمایه اجتماعی ساختاری از طریق سازمانهای افقی و شبکه هایی شکل می گیرد که فرآیندهای تصمیم گیری شفاف . جمعی،رهبران پاسخگو و تجارب علمی از اقدام جمعی و مسئولیت متقابل دارند.

سرمایه اجتماعی باعنوان رابطه ی ناب

گیدنزدریکی از آثارش باعنوان (دگردیسی صمیمیت) ازنوعی سرمایه اجتماعی جدیدبا عنوان رابطه ی ناب یا رابطه به علت رابطه یادمی کند. دراین نوع افراد عاری ازهرنوع وابستگی اقتصادی،سیاسی،راهبردوغیره صرفا به علت مودت،عشق متقابل وباهم بودن خانواده ای تشکیل می دهند که درآن همفکری،همدلی،همکاری،اعتماد،احترام،بهره مندی و احساس لذت متقابل جای هرگونه نابرابری اجتماعی و. رامی گیرد.

سرمایه اجتماعی توسعه ای:

نوع دیگری از سرمایه اجتماعی که شناخته شده است سرمایه اجتماعی توسعه ای است.این نوع سرمایه هنگامی به وجودمی آیدکه سطح پایینی ازسرمای اجتماعی اتصالی (که بیانگرکیفیت خوبی از ارتباطات خانوادگی است)وسطوح بالایی ازسرمایه اجتماعی انتقالی(به معنای ارتباط ضعیف میان جمع دوستان)وسرمایه اجتماعی ارتباطی(به معنای ارتباط میان اعضا درسازمانهای داوطلبانه و سطوح بالای آگاهی مدنی)وجودداشته باشد.

سرمایه اجنماعی مثبت ومنفی:

بااستنادبه دیدگاههای فوکویاما درمورد سرمایه اجتماعی که آنها ر ابا مثال سرمایه اجتماعی موجود در بین خانواده های مافیایی جنوب ایتالیا توضیح می دهد، می تواند نوع دیگر از سرمایه اجتماعی را با عنوان سرمایه های اجتماعی مثبت و منفی نامبرد. پاتنام به صراحت میگوید :حتی اگرخطرهایی درنتیجه ای همکاری منفی،چون تبادل موجود در باندهای مجرمانه وجود داشته باشد .