موانع سرمایه گذاری در افغانستان

نقطه عطف روابط تهران و کابل با سرمایه گذاری ایران در معادن افغانستان

دنیای معدن: سفر اخیر معاون وزیر صمت به افغانستان و انجام مذاکرات با مقامات این کشور برای آغاز مشارکت های معدنی شرکت های ایرانی با این کشور می تواند به نوعی نقطه عطفی در بخش معدن و صنایع معدنی ایران محسوب شود.

به گزارش دنیای معدن، در کنار منابعی چون طلا، نقره و پلوتونیم افغانستان، مقادیر قابل ملاحظه سنگ آهن، اورانیم، جست، تانتالیوم، بوکسیت، زغال، گاز طبیعی و به اندازه قابل توجه مس – با توجه به کمبود معادن جدید مس در سطح جهانی - توجه را به خود جلب می کنند.

سلیمی رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و افغانستان، گفت: تاکنون بیش از ۱۴۰۰ منطقه معدنی افغانستان شناسایی‌شده است. این کشور پهناور دارای ذخایر زیرزمینی که با استخراج این معادن، افغانستان به یکی از قوی‌ترین کشورهای صادرکننده مواد معدنی در جهان تبدیل خواهد شد. امیدوارم سفر معاون معدنی و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت مقدمه‌ای باشد برای همکاری در حوزه معدن و در این زمینه باید دولت پیش‌قدم باشد.

او معتقد است: از آنجایی که قوانین در افغانستان ثبات کافی ندارد و تغییرات بسیار سریع اتفاق می‌افتد؛ سرمایه‌گذار دولتی به خاطر مسائل سیاسی می‌تواند ریسک کند ولی بخش خصوصی نیاز به قوانین باثبات دارد و باید امنیت سرمایه‌گذاری در کشور افغانستان وجود داشته باشد تا بخش خصوصی وارد حوزه معدن و سرمایه‌گذاری در سایر حوزه‌ها شود.

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان گفت: مدت‌هاست که چین، پاکستان، روسیه و ترکیه به حوزه معدن در افغانستان وارد شده‌اند؛ ما همسایه این کشور هستیم و مرزهای طولانی با آن‌ها داریم و نباید از سرمایه‌گذاری در افغانستان غفلت کنیم. به‌عنوان‌مثال ما با کمبود معادن سنگ‌ آهن روبرو هستیم و می‌توانیم این کمبود را از افغانستان جبران کنیم.

به گفته رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان، صادرات ایران به افغانستان حدود دو میلیارد دلار بود و چون سهم واردات کالا از این کشور کمتر بود، همیشه مقامات افغانستانی گلایه داشتند. همکاری در حوزه معدن فرصت مناسبی برای تجارت پایدار میان دو کشور است. صادرات معدن از افغانستان به ایران می‌تواند محور اصلی همکاری تجاری و سرمایه‌گذاری شود و این می‌تواند نوید خوبی برای سرمایه‌گذاران ایرانی در بخش خصوصی هم باشد.

بر اساس این گزارش محتشمی پور معاون معدنی و فرآوری مواد وزارت صمت در چند روز اخیر با اعضای خانه معدن افغانستان و خانه معدن کابل، وزیر معادن و پترلیوم و معاونان وی، مسئولان وزارت خارجه، رئیس انجمن سنگ‌های قیمتی افغانستان دیدار و گفت‌وگو کرده است تا از این طریق امکان گسترش فعالیت شرکت‌های معدنی ایران در افغانستان فراهم شود.

وی در این رابطه می‌گوید: در جریان این سفر در خصوص همکاری‌های معدنی و برخی موانع احتمالی که به علت مقررات و برخی تصمیمات دولت افغانستان وجود دارد و همچنین ظرفیت‌هایی که می‌تواند نقاط شروع همکاری معدنی تهران - کابل باشد، گفت‌وگوی خوبی صورت گرفته و مقامات افغانستان نسبت به شروع فعالیت‌ شرکت‌های معدنی ایران در این کشور بسیار راغب هستند.

محتشمی پور به برخی نگرانی شرکت‌های ایرانی اشاره کرد و ادامه داد: شرکت‌های ایرانی ازجمله شرکت‌های بزرگ نسبت به مقوله «تضمین امنیت» افغانستان احتیاط دارند و از طرفی حضور بدون ضابطه شرکت‌های ایرانی در افغانستان مورد توجه است.

منطقه ویژه اقتصادی دوغارون بهترین فرصت برای سرمایه‌گذاری

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی یکی از بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان را دو منطقه ویژه اقتصادی دوغارون و سرخس دانست و گفت: منطقه ویژه اقتصادی دوغارون ظرفیت‌های فراوانی برای توسعه سرمایه‌گذاری بویژه به صورت مشترک بین تجار و فعالان اقتصادی ایران و افغانستان دارد.

به گزارش خبرنگار ایلنا از مشهد، علی رسولیان در این خصوص گفت: مهمترین سیاست فعلی کشور توجه به رونق تولید، بهبود وضعیت معیشتی مردم و افزایش اشتغال با هدف توسعه اقتصادی است که تنها راه تحقق آن توسعه سرمایه‌گذاری و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی است.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی افزود: خراسان رضوی با برخورداری از مرزهای طولانی با افغانستان و کشورهای آسیای میانه، مضجع شریف موانع سرمایه گذاری در افغانستان حضرت امام رضا (ع) که مهمترین مولفه توسعه استان و زمینه‌ساز پذیرش سالانه ۳۲ میلیون زائر و گردشگر است، ظرفیت بسیار برای سرمایه‌گذاری دارد.

وی با تاکید بر تقویت رویکرد استان در زمینه بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخل، کشورهای همسایه و حوزه شرق ادامه داد: خراسان رضوی بازار بسیار مناسبی در کشورهای همسایه جمهوری اسلامی ایران دارد و علاوه بر آن سوابق تاریخی و اشتراکات فرهنگی جدی بین ایران و افغانستان و کشورهای آسیای میانه ، داشتن نگاه جدی‌تر و مهمتر به این حوزه ها، تمرکز بر حوزه‌های سرمایه‌گذاری با کمک کشورهای همسایه، افزایش صادرات به بازار آن کشورها را ضروری می‌سازد.

رسولیان با اشاره به سفر اخیر استاندار خراسان رضوی به کشور تاجیکستان گفت: نمایشگاهی که با محوریت شرکت‌های توانمند این استان در "دوشنبه" پایتخت آن کشور برپا شد، یکی از بهترین نمایشگاه‌های اختصاصی کالای ایران در سال‌های اخیر به شمار می‌رود.

وی افزود: در این سفر استاندار خراسان رضوی با نیمی از اعضای کابینه دولت تاجیکستان شامل وزرای اقتصادی بویژه نخست وزیر، ملاقات‌های کاربردی و عملیاتی داشت که محور عمده آنها توسعه مبادلات تجاری و صادرات بود.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی با اشاره به برنامه جدی استان مبنی بر توسعه ترانزیت ادامه داد: باتوجه به ظرفیت‌هایی که در این منطقه وجود دارد، تقویت مبادلات مرزی با کشور افغانستان دنبال می‌شود.

وی گفت: تاکنون همکاری‌های خوبی بین بخش‌های خصوصی خراسان رضوی و کشور افغانستان در سال‌های گذشته وجود داشته ، اتاق بازرگانی مشترک ایران و افغانستان به صورت جدی فعال و کمیسیون همکاری‌های مشترک ایران و افغانستان نیز شکل گرفته است.

رسولیان یکی از بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان را دو منطقه ویژه اقتصادی دوغارون و سرخس دانست و افزود: منطقه ویژه اقتصادی دوغارون ظرفیت‌های فراوان برای توسعه سرمایه‌گذاری بویژه به صورت مشترک بین تجار و فعالان اقتصادی ایران و افغانستان دارد.

وی ادامه داد: راه‌اندازی صنایع بسته‌بندی در مرز دوغارون، ایجاد پالایشگاه‌های کوچک نفت و گاز، فرآوری مواد معدنی، فرآوری و بسته‌بندی محصولات کشاورزی، ارایه خدمات پزشکی بویژه در حوزه گردشگری سلامت و ارایه خدمات آموزشی از ظرفیت‌های منطقه ویژه اقتصادی دوغارون است که از آن غافل شدیم.

وی گفت: مدیران این استان و کشور افغانستان برنامه‌ای مبنی بر فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای جذب فعالان اقتصادی در منطقه ویژه اقتصادی دوغارون در مدت مشخص تدوین کردند تا بتوان هر چه سریعتر پروژه‌های اقتصادی آن منطقه را انجام و سرمایه‌گذاران را جذب کرد.

رسولیان به طرح مثلث توسعه اقتصادی- فرهنگی در خراسان رضوی اشاره کرد و افزود: این طرح از دو بخش تشکیل شده که شامل امضای تفاهم‌نامه با معین‌های اقتصاد مقاومتی و توسعه روستایی است و بخش دیگر مربوط به امضای تفاهم‌نامه با سرمایه‌گذاران برای تکمیل پروژه‌های اقتصادی در استان است.

وی ادامه داد: تاکنون در اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی - فرهنگی، تفاهم‌نامه با ۱۴۳ معین اقتصادی برای ایجاد اشتغال و کسب و کار در یکهزار و ۱۲۵ روستای استان امضا شده و ۵۱۰ کسب و کار برای این روستاها تعریف و از محل آنها ۷۲۶ شغل ایجاد شده است.

معاون استاندار خراسان رضوی گفت: از محل اجرای کامل طرح‌های مبتنی بر کسب و کار، ۲ هزار و ۳۰۰ شغل برای روستاییان ایجاد می‌شود.

وی افزود: بخش دوم طرح مثلث توسعه اقتصادی - فرهنگی مربوط به امضای تفاهمنامه‌های سرمایه‌گذاری است که نشست یاد شده برای جذب فعالان و سرمایه‌گذاران در منطقه ویژه اقتصادی دوغارون با همین هدف برگزار می‌شود.

وی اظهار داشت: در اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی - فرهنگی تعامل حداکثری بین ارکان حاکمیت ایجاد شده و هر فعالیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری در این استان با حمایت جدی دولت، نمایندگان مجلس، دانشگاه‌ها و قوه قضائیه همراه است.

رسولیان گفت: پروژه‌های بزرگ و در دست اجرا در خراسان رضوی که مهمترین آنها ۲۰۰ پروژه است هر هفته در نشست‌های کارگروه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان بررسی و تصمیمات لازم برای برطرف کردن مشکلات آنها اتخاذ می‌شود.

وی افزود: همین روش برای همه طرح‌های سرمایه‌گذاری در خراسان رضوی توسط فعالان اقتصادی داخلی و خارجی که در طول مسیر با مشکل یا مانع مواجه شوند، اجرا می‌شود.

معاون استاندار خراسان رضوی اظهار امیدواری کرد در همایشی که قرار است با حضور فعالان اقتصادی این استان و کشور افغانستان در چهارشنبه هفته آینده برگزار شود، زمینه سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه اقتصادی دوغارون و توسعه اشتغال فراهم شود.

رسولیان ادامه داد: برای ارتقای توان اقتصادی مردم راهی جز حمایت از بخش خصوصی، توانمندسازی مردم، رفع موانع اقتصادی و سرمایه‌گذاری وجود ندارد.

آیا چین اقتصاد افغانستان را نجات می‌دهد؟

نویسنده: ریچارد ویتز
منبع: انستیتوت خاورمیانه
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
اقتصاد افغانستان در حال فروپاشی است. تسخیر قدرت به زور از سوی طا-لبان منجر به کاهش تقریباً تمامی کمک‌های خارجی شد؛ تحول ویرانگر برای کشوری که عمدتاً به کمک‌های بین‌المللی وابسته است. خشکسالی گسترده، فساد فراگیر، استفاده ناکافی از سرمایه انسانی و جمعیتی که تا حد زیادی در برابر کووید-۱۹ واکسینه نشده‌اند. این امر وابستگی مالی به خارج را تشدید کرده است. چالش‌های اقتصادی جدید که از زمان قدرت‌گیری طا-لبان به وجود آمده است، بر فشار این مشکلات افزوده است. این امر شامل خروج سرمایه‌های عظیم، فرار مغزها و اعمال گستردۀ تحریم‌های بین‌المللی نیز می‌شود.
دولت‌های غربی توافق کرده‌اند کمک‌های بشردوستانه و سایر کمک‌های اضطراری را به مردم افغانستان ارایه کنند، اما به شرطی که این کمک‌ها از دست طا-لبان دور بماند. کنترول طا-لبان بر نهادهای اصلی کشور – از جمله قوای مسلح و سیستم‌های آموزش متوسطه و عالی – به این معنی است که تحریم‌هایی که در ابتدا برای تنبیه و تضعیف طا-لبان و اعضای اصلی آن‌ها اتخاذ شده بود، اکنون بر کل مردم این کشور تأثیر منفی می‌گذارد.
علاوه بر این، طا-لبان برای ادارۀ موثر و جلب رضایت ذینفعان کلیدی کشور به پول تحت کنترول خود نیاز دارند. این گروه امیدوار است که چین بتواند این شکاف را از طریق سرمایه‌گذاری، تجارت، وام و سایر فعالیت‌های درآمدزا پر کند، اما موانع اساسی در این مسیر وجود دارد.
رهبران طالبان از زمان گرفتن کنترول کشور از دولت تحت حمایت ایالات متحده در اگست ۲۰۲۱، با چالش‌های عظیمی روبرو شده‌اند. برخی از این مشکلات دایمی بوده و تمام دولت‌های اخیر آن را به دوش کشیده است، در حالی که برخی دیگر پس از قدرت‌گیری طالبان و اعلام «امارت اسلامی» تشدید یا ظهور کرده است.
با این وجود، موانع سرمایه گذاری در افغانستان طی دو دهۀ گذشته، اقتصاد افغانستان به میلیاردها دالر کمک‌های دولتی و غیردولتی خارجی وابسته بوده است.
تسخیر قدرت توسط طا-لبان چالش‌های بیشتری را ایجاد کرده است. این گروه و اعضای اصلی آن تحت تحریم‌های بین‌المللی متعددی قرار دارند که دسترسی آن‌ها را به سفر، امور مالی و تماس‌های بین المللی مختل می‌کند.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد با ابراز نگرانی از این‌که «اقتصاد در حال فروپاشی است» از طا-لبان خواست به نهادهای مالی بین‌المللی اجازه دهد تا از طریق ارایه کمک‌های مستقیم به دریافت‌کنندگان، پول نقد تزریق کنند.
در اصل، مشارکت اقتصادی طبیعی بین افغانستانِ فقیر از نظر مالی اما غنی از منابع و چینِ فقیر از نگاه منابع اما به طور فزاینده ثروتمند، وجود دارد. نه تنها این ذخایر در نزدیکی چین واقع شده‌اند، بل ورود آن‌ها از طریق ولایت‌های غربی این کشور، توسعۀ جغرافیایی متعادل‌تری را در داخل رقم خواهد زد. با این حال، روابط اقتصادی چین با افغانستان به میزان قابل توجهی در مقایسه با روابط این کشور با بسیاری کشورهای اوراسیا، عقب مانده است.
افغانستان به طور رسمی عضو ابتکار کمربند و جادۀ پکن (BRI) بوده است. اما در عمل، راه‌آهن‌های اصلی، شاهراه‌ها و زیرساخت‌های انرژی ساخته‌شده در اوراسیا، به خاطر عبور از مسیرهای پایدارتر افغانستان را دور زده‌ است. تاجران چینی افغانستان را یک خطر امنیتی می‌پندارند تا یک فرصت اقتصادی. آن‌ها توانستند فرصت‌های سرمایه‌گذاری ارزان‌تر و مطمئن‌تر و منابع طبیعی را در جاهای دیگر بیابند. چین و افغانستان به طور فیزیکی از طریق راهرو واخان به هم متصل می‌شوند. اما مقامات چینی این مجرا موانع سرمایه گذاری در افغانستان را به روی ترافیک تجاری بسته نگه داشته‌اند، تا حدی برای جلوگیری از ورود تروریست‌های مستقر در افغانستان و قاچاقچیان مواد مخدر به چین.
سیاست‌گذاران چینی می‌خواستند شاهد یک راه‌حل مصالحه از طریق مذاکره میان طالبان و سایر بازیگران افغانستان باشند تا حمایت دولت‌ها را با خود داشته باشد، با حفظ بی‌طرفی نسبت به افغانستان موافقت می‌کردند و همه با هم به توسعۀ سیاسی و بازسازی اقتصادی افغانستان کمک می‌کردند. این سناریو، محیط مساعد‌تری را برای محدودکردن تروریزم منطقه‌ای و قاچاق مواد مخدر ایجاد می‌کند و در عین حال زمینۀ سرمایه‌گذاری چینی‌ها و ایجاد زیرساخت‌هایی که افغانستان را به چین و بقیه اوراسیا متصل کند، مساعد بسازد.

احتمالاً شرکت‌های چینی نیز دوست دارند که طا-لبان دسترسی آن‌ها به منابع طبیعی افغانستان و زیرساخت‌های اقتصادی مورد نیاز برای آوردن این منابع به چین را تضمین کنند. برای تحقق چنین سرمایه‌گذاری‌ها توسط چین، پکن می‌خواهد تضمین بگیرد که طا-لبان کارگران چینی یا سرمایه‌گذاری‌های چین را در افغانستان هدف قرار نمی‌دهند یا از شبه‌نظامیان ایغور یا دیگر جنبش‌های تروریستی خارجی حمایت نمی‌کنند. به گفته دولت چین، عبدالغنی برادر معاون اول نخست‌وزیر طالبان، در دیدار با وانگ یی وزیر امور خارجه چین در ماه جولای متعهد شد که «طا-لبان افغانستان هرگز به هیچ نیرویی اجازه نمی‌دهد از خاک افغانستان برای اقداماتی استفاده کند که برای چین مضر باشد».
در این مرحله، بهترین امید پکن این است که «جامعه جهانی» به طور جمعی از بهبود اقتصادی افغانستان حمایت کند.
در کوتاه مدت، مهم‌ترین منافع چین در افغانستان در درجه اول به امنیت مربوط می‌شود. مهم‌تر از آن، موانع سرمایه گذاری در افغانستان پکن نگران این است که چگونه تحولات نامطلوب در افغانستان می‌تواند بی‌ثباتی را در کشورهای همسایه آسیای میانه، پاکستان و خود چین، به‌ویژه در ولایت سین‌کیانگ این کشور افزایش دهد. طی چند سال آینده، اهداف امنیتی در درجه اول تعامل اقتصادی آیندۀ چین را با حکومت طا-لبان تعیین می‌کند، نه وعده‌های واهی سود اقتصادی از سرمایه‌گذاری و تجارت.

موانع سرمایه‌گذاری خارجی در ایران چیست؟

در سال‌های گذشته یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی که دولت‌های مختلف بر آن تاکید داشته‌اند، لزوم جذب سرمایه گذاران جدید بوده، اولویتی که به نظر برای رسیدن به مرحله اجرا، هنوز با ابهاماتی مواجه است.

به گزارش صدای بورس,بررسی روند سرمایه گذاری در اقتصاد ایران در دهه ۹۰ نشان می‌دهد، که در برخی از سال‌ها، عملا میزان استهلاک سرمایه از روند جذب سرمایه جدید پیشی گرفته و همین موضوع کار را برای رسیدن به اهداف موانع سرمایه گذاری در افغانستان اقتصادی سالانه و بلندمدت دشوار کرده است.

در سال‌های گذشته بخش خصوصی بارها اشاره کرده که روند پیچیده بروکراسی، عدم اطمینان نسبت به آینده اقتصاد و نبود ثبات در برخی تصمیم گیری‌ها باعث شده سرمایه گذاران نسبت به ورود به اقتصاد ایران تردید داشته باشند، حالا رییس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان، عدم شفافیت در سیاست‌های جذب سرمایه در ایران را یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در این زمینه می‌داند.

حسین سلیمی ضمن تاکید بر امکانات گسترده و زیرساخت‌های مناسب برای جذب سرمایه خارجی، قوانین موجود در این حوزه را پیشرفته ارزیابی کرد و در عین حال از نبود شفافیت در سیاست‌های تعریف شده و بروکراسی‌های پیچیده در روند اجرای قوانین، انتقاد کرد.

بر اساس اظهارات عضو هیات نمایندگان اتاق ایران امکانات و زیرساخت‌های خوبی در ایران برای جذب سرمایه وجود دارد؛ اما سیاست‌ها در این حوزه شفافیت لازم را ندارد.

سلیمی تصریح کرد: دولت به منظور تشویق سرمایه‌گذاران خارجی باید روش‌ها، سیاست‌ها و فرآیندها را تسهیل کند و درعین حال اقدمات لازم را متمرکز کند، به گونه‌ای که سرمایه‌گذار از شروع تا پایان فرآیند سرمایه‌گذاری خود با یک دستگاه و سازمان روبه‌رو باشد.

این فعال اقتصادی تنوع صنایع، شرایط اقلیمی و آب‌وهوایی، مواد معدنی، موانع سرمایه گذاری در افغانستان منابع و نیروی انسانی موجود را برای سرمایه‌گذاری مناسب برشمرد و تاکید کرد: ایران برای جذب سرمایه‌های خارجی باید از عمق بخشیدن به روابط سیاسی خود با کشورهای هدف استفاده کند. باید از بروکراسی‌های موجود بکاهد و مجوزهای متعددی که باید از سازمان‌های مختلف دریافت شود را حذف کند.

به گزارش ایسنا، سلیمی از طرفی محدودیت‌های ناشی از تحریم و بالا رفتن هزینه‌های سرمایه‌گذاری به دلیل همین تحریم‌ها را مانع جدی در برابر سرمایه‌گذاری عنوان کرد و به سایت اتاق ایران گفت: استفاده از ابزارهای مختلف مانند برگزاری نمایشگاه‌ها برای معرفی توانمندی‌های کشور با وجودتحریم‌ها و عدم حضور نمایندگان خارجی، برای آشنایی فعالان اقتصادی داخلی با یکدیگر و ارائه ظرفیت‌ها و دستاوردهای آنها موثراست.

وزارت تجارت: پاکستان موانع تجارتی را رفع می‌کند

به گزارش آژانس خبری پامیر، وزارت تجارت و صنعت افغانستان می‌گوید پاکستان اطمینان داده که موانع تجارت و سرمایه‌گذاری میان هر دو کشور از میان برداشته خواهد شد. جواد دبیر، سخنگوی این وزارت امروز سه‌شنبه گفت این تعهد پاکستان در کنفرانس دو روزه “تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان و پاکستان ۲۰۲۰” اعلام شده است. در این […]

به گزارش آژانس خبری پامیر، وزارت تجارت و صنعت افغانستان می‌گوید پاکستان اطمینان داده که موانع تجارت و سرمایه‌گذاری میان هر دو کشور از میان برداشته خواهد شد.

جواد دبیر، سخنگوی این وزارت امروز سه‌شنبه گفت این تعهد پاکستان در کنفرانس دو روزه “تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان و پاکستان ۲۰۲۰” اعلام شده است.

در این کنفرانس عمران خان صدراعظم پاکستان بر گسترش روابط تجاری هر دو کشور تأکید کرد.

نثاراحمد غوریانی، سرپرست وزارت تجارت و صنعت افغانستان هم در این نشست گفت که در جستجوی حل چالش‌ها فرا راه تاجران افغان است.

این نشست دو روزه پس از دو سال چالش در روابط تجاری و ترانزیتی بین دو کشور برگزار شده است. مقام‌های افغانستان می‌گویند دولت پاکستان این چالش‌ها را پدید آورده بود. حالا به نظر می‌رسد که این چالش‌ها کاهش یافته است.