روند و دامنه معاملاتی چیست؟

در جدول بالا، دامنه نوسان با توجه به رنگ هر تابلو مشخص شده است.

گزارش افشای اطلاعات الف و ب در بورس و تاثیر آن بر قیمت سهام

این اخبار، داده‌ها و جزئیات عملیاتی مثبت و منفی را نشان می‌دهد که بر معاملات آن تأثیر می‌گذارد.

مفهوم مشابه افشاگری در قانون، این است که همه طرفین معامله باید به مجموعه واقعیت‌های مهم دسترسی داشته باشند.

افشای کلیه اطلاعات مالی مربوطه توسط شرکت‌ها از مقررات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس می‌باشد.

علاوه بر داده‌های مالی، شرکت‌ها موظف هستند تجزیه‌وتحلیل خود را در روند و دامنه معاملاتی چیست؟ مورد نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات خود ارائه دهند.

تغییرات اساسی در چشم‌اندازهای مالی آنها باید به‌موقع افشا شود.

مفهوم افشاگری

طبق ماده 7 و 45 و بندهای 11 و 18 قانون بازار اوراق بهادار ایران، قانون افشای اطلاعات در سه فصل، 21 ماده و 9 تبصره در تاریخ ۰۳/۰۵/۱۳۸۶ توسط هیئت‌مدیره سازمان بورس اوراق بهادار تهران به تصویب رسید.

عموم مردم و سیاستمداران فقدان شفافیت در عملکرد شرکت‌ها را عامل اصلی تشدید بحران مالی می‌دانند.

ازآنجایی‌که بازار بورس اوراق بهادار یکی از بازارهای شفاف می‌باشد، افشای اطلاعات دررابطه‌با شرکت‌ها می‌تواند اثبات‌کننده شفافیت روند و دامنه معاملاتی چیست؟ اطلاعاتی این بازار باشد.

افشای اطلاعات شامل موارد مرتبط با وضعیت مالی شرکت، اطلاعات با اهمیت مانند عقد قرارداد جدید، تحصیل یا واگذاری سهام، تغییر مدیرعامل شرکت و. است.

در نوع اطلاعات که مثبت یا منفی باشد تفاوتی وجود ندارد بلکه چه اطلاعات مثبت و چه منفی باید به‌سرعت به اطلاع سهام‌داران برسد.

افشای اطلاعات با اهمیت به‌خصوص گروه الف که از اهمیت بیشتری برخوردار است، در روند سودآوری و قیمت سهم شرکت‌ها نیز تأثیرگذار است. اما اطلاعات گروه "ب" معمولاً به میزان اطلاعات گروه “الف” اهمیت ندارد اما بهتر است سرمایه‌گذار در جریان آن‌ها قرار گیرد.

به همین خاطر سهام‌داران می‌توانند با بررسی گزارش‌های افشای اطلاعات منتشر شده روی کدال در رابطه معاملات سهم خود تصمیم‌گیری کنند.

اطلاعات با اهمیت شرکت‌ها از لحاظ اهمیت به دو دسته افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب تقسیم می‌شود.

در واقع بر اساس ضرورت و اهمیت اطلاعات منتشر شده، شرکت‌ها اطلاعات را دسته‌بندی می‌کنند.

شرکت‌ها تنها نهادهایی نیستند که مشمول مقررات دقیق افشای اطلاعات هستند. افشای اطلاعات نه‌تنها در بازار بورس ایران بلکه در سراسر جهان اجرا می‌شود.

برای مثال در اواسط ماه فوریه، اپل هشدار داد که همه‌گیری بیماری کرونا تعداد کارمندان آن‌ها را تهدید می‌کند، زیرا زنجیره تأمین مواد آن‌ها از چین را به خطر می‌اندازد و فروش خرده‌فروشی را کند می‌کند.

اطلاعات گروه الف و ب:

از جمله موارد که مشمول افشای اطلاعات با اهمیت گروه "الف" هستند:

• تحصیل سهام سایر شرکت‌ها
• انعقاد، فسخ و یا تغییرات اساسی در قراردادهای مهم
• تغییر سهام‌دار عمده
• هر نوع ترکیب، تجزیه، ادغام و اکتساب
• اعلام اعسار یا ورشکستگی شرکت
• اعلام وقوع حوادث غیرمترقبه
• نتایج برگزاری مزایدات یا مناقصات
• کشف منابع و یا ذخایر قابل‌توجه
• نقل‌وانتقال دارایی‌های ثابت شرکت
• تغییر در برآوردهای روند و دامنه معاملاتی چیست؟ حسابداری
• بهره‌برداری از طرح‌ها و پروژه‌های جدید
• تغییرات با اهمیت در عملکرد شرکت‌های تحت کنترل
• شروع مجدد فعالیت متوقف یا تعلیق شده
• تعلیق یا توقف تمام یا بخشی از فعالیت شرکت
• تأثیرات ناشی از تغییرات ارزی
• درخواست خروج از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس مربوطه
• کشف منابع و یا ذخایر قابل‌توجه
• تعدیلات سنواتی
• پذیرش یا انتقال اوراق در بازارهای بین‌المللی
• برگشت بیشتر از ۵ درصد از محصولات شرکت بر اساس مبلغ فروش آخرین سال مالی
• افشای اطلاعات با اهمیت مثل دریافت مجوز تغییر بیشتر از ۱۰ درصد در قیمت فروش محصولات یا خرید مواد اولیه

نمونه افشای اطلاعات "الف"

در تصویر زیر اطلاعیه افشای اطلاعات الف نماد خدیزل را مشاهده می‌کنید:

همان‌طور که مشخص شده است شرکت با انتشار اطلاعیه، به سهام‌داران خود اطلاع داده است که تعدیل سنواتی دارد

از جمله افشای اطلاعات با اهمیت گروه "ب":

• تغییرات در ترکیب تولید یا فروش محصولات
• پذیرش تعهدات جدید یا اتمام تعهدات قبلی
• تغییر وضعیت مشتریان یا عرضه‌کنندگان عمده شرکت
• پیشنهاد پرداخت سود یا تغییر سیاست تقسیم سود
• تغییر وضعیت مشتریان یا عرضه‌کنندگان عمده‌ی شرکت
• دعاوی مهم مطروحه علیه شرکت
• تصمیم هیئت‌مدیره برای بازخرید یا فروش سهام خزانه
• دعاوی مهم مطروحه له یا علیه شرکت
• برنامه انتشار اوراق بدهی
• ایجاد یا منتفی شدن بدهی احتمالی
• توثیق یا فک رهن دارایی‌ها
• تغییر حسابرس
• برگزاری مزایدات یا مناقصات
• شرکت در مزایدات یا مناقصات
• افشای اطلاعات با اهمیت مثل تصمیم هیئت‌مدیره برای بازخرید سهم یا فروش سهام خزانه
• افشای معاملات موضوع ماده‌ی ۱۲۹ اصلاحیه‌ی قانون تجارت یا معاملات با سایر اشخاص وابسته
• توثیق، مسدودکردن، آزادسازی یا فک رهن سهام ناشر متعلق به سهام‌دار عمده که عضو هیئت‌مدیره است.
• سایر موارد

نمونه افشای اطلاعات "ب"

در تصویر زیر اطلاعیه افشای اطلاعات الف نماد آینده را مشاهده می‌کنید:

تأثیر افشای اطلاعات بر دامنه نوسان و قیمت سهم

تأثیر اطلاعات افشا شده بر روند قیمت سهم بیشتر در کوتاه‌مدت تأثیرگذار است اما ممکن است خبر مهم باشد و در این صورت در روند بلندمدت سودآوری شرکت نیز تأثیرگذار خواهد بود.

تأثیری که افشای اطلاعات بر روند قیمت سهم خواهد داشت بستگی به اهمیت آن دارد.

پیش از افشای اطلاعات چه از نوع الف یا ب، نماد سهم شرکت در بورس متوقف خواهد شد و زمان بازگشایی بستگی به نوع اطلاعات قابل افشا دارد.

درصورتی‌که افشای اطلاعات شرکت از نوع الف باشد، معاملات سهم معمولاً به مدت یک روز کاری متوقف می‌شود.

مدت‌زمان بسته بودن سهم بستگی به نظر ناظر بازار دارد که چه میزان صحت‌وسقم اطلاعات افشا شده را شفاف و مطابق ضوابط و قوانین می‌داند.

سپس بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی سهم صورت می‌گیرد. البته بازگشایی بدون دامنه نوسان همیشگی نیست اما حتماً تغییر در دامنه نوسان انجام خواهد شد.

هنگام بازگشایی حتماً باید معاملات سهم به تأیید ناظر بازار برسد در غیر این صورت تا دو روز کاری آینده بازگشایی انجام خواهد شد و اگر در روز دوم نیز تأییدیه ناظر صادر نشود (برای مثال حجم معاملات مشکوک باشد)، بر اساس 5 درصد نوسان نسبت به قیمت پایانی روز قبل از توقف نماد، بازگشایی صورت می‌گیرد.

بازگشایی نماد پس از افشای اطلاعات "ب" با محدودیت دامنه نوسان و با حراج ناپیوسته همراه خواهد بود.

در بازگشایی بعد از افشای اطلاعات "ب" نیز پس از کشف قیمت در حراج ناپیوسته، مجدد سهم به حالت ممنوع تبدیل می‌شود و در صورت تأیید ناظر بازار، بازگشایی آن با اعمال دامنه 5 درصدی خواهد بود. در غیر این صورت، با دامنه 5 درصد نوسان نسبت به قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی پیش از بسته شدن سهم، نماد باز و قابل معامله خواهد شد.

به طور خلاصه می‌توان گفت، بازگشایی نماد معاملاتی پس از افشای اطلاعات گروه "الف" با حراج پیوسته و اغلب بدون دامنه نوسان و بعد از افشای اطلاعات گروه "ب" با محدودیت دامنه نوسان و حراج ناپیوسته همراه خواهند شد.

مدت‌زمان بازگشایی سهم بعد از افشای اطلاعات (ب) بستگی به زمان ارسال گزارش دارد.

• ارسال اطلاعات با اهمیت نوع "ب" تا 90 دقیقه پیش از پایان جلسه معاملاتی ارسال شود. سهم 60 دقیقه متوقف و در همان روز معاملاتی بازگشایی خواهد شد.
• ارسال اطلاعات با اهمیت نوع "ب" در 90 دقیقه پیش از پایان جلسه معاملاتی ارسال شود. بازگشایی سهم در روز معاملاتی بعد انجام خواهد شد.
• ارسال اطلاعات در زمانی خارج از ساعت معاملاتی بازار باشد، بسته به اینکه سهم بورسی باشد یا فرابورسی زمان بازگشایی آن متفاوت خواهد بود.

سهم فرابورسی پیش از ساعت 11 همان روز معاملاتی و سهم بورسی، 90 دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی روز آینده.

نحوه مشاهده و دریافت اطلاعات با اهمیت شرکت‌ها

گزارش افشای اطلاعات "الف" و "ب" را نیز همانند سایر گزارش‌ها می‌توانید در سایت کدال به نشانی codal.ir دریافت و مشاهده کنید.

1. وارد سایت کدال می‌شوید
2. نماد موردنظر را جست‌وجو می‌کنید
3. از قسمت نوع اطلاعیه، افشای اطلاعات با اهمیت و سپس جست‌وجو را انتخاب می‌کنید.

در تصویر زیر جست‌وجوی افشای اطلاعات نماد خدیزل نمایش ‌داده ‌شده است.

علاوه بر سایت کدال از قسمت اطلاعیه‌های سایتtsetmc.com نیز می‌توانید دلیل توقف سهم و نوع اطلاعیه که "الف" هست یا ب را متوجه شوید.

همان‌طور که در تصویر مشخص شده است، در قسمت پیام ناظر علت توقف سهم در تاریخ 24 خردادماه افشای اطلاعات با اهمیت گروه "ب" بوده است.

خلاصه:

در این مطلب به یکی از گزارش‌های منتشر شده روی سایت کدال که افشای اطلاعات با اهمیت است، پرداختیم.

گفته شد تمام شرکت‌ها موظف هستند جهت شفافیت اطلاعاتی، سهام‌داران را از وقوع اتفاقاتی که بر قیمت و روند سودآوری سهم تأثیرگذار هستند، مطلع کنند.

دو نوع افشای اطلاعات وجود دارد که نوع "الف" که مستقیماً بر قیمت و روند سودآوری سهم تأثیرگذار است و نوع "ب" که مستقیم بر روند سودآوری سهم تأثیرگذار نمی‌باشد.

زمان بازگشایی سهام نیز بستگی به نوع افشای اطلاعات و زمان ارسال اطلاعات دارد.

افزایش دامنه نوسان به ١٠ درصد در سال ۱۴۰۱

نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: براساس تصمیمات اولیه اتخاذ شده قرار بر این است که دامنه نوسان در سال آینده تا ١٠ درصد تغییر کند.

به گزارش «کالاخبر» به نقل از ایرنا، بعد از ورود شاخص بورس به مدار نزول، تغییر موقت دامنه نوسان به عنوان راهی برای کاهش نوسانات ایجاد شده در بازار سهام در دستور کار مسوولان سازمان بورس قرار گرفت که با اجرای آن توانستند تا حدودی از ضرر و زیان سهامداران را در این بازار و کاهش هیجانات جلوگیری کنند.

براساس این گزارش، از چند ماه گذشته و به دنبال تصمیمات مختلف اتخاذ شده برای بهبود روند معاملات بورس، زمزمه‌هایی از تغییر دامنه نوسان مطرح و اعلام شد که سازمان بورس در حال انجام برخی برنامه ریزی‌ها برای اعمال تغییرات در دامنه نوسان است.

به دنبال مطرح شدن چنین بحث‌هایی در بین اهالی بازار سهام، چندی پیش «مجید عشقی»، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار از تغییر دامنه تا پایان سال جاری خبر داد و اعلام کرد: اکنون با توجه به جمع بندی پیشنهادات بورس‌ها در خصوص دامنه نوسان امید می‌رود تا پایان سال شاهد تغییر تدریجی دامنه نوسان باشیم، زیرا هر گونه مداخله خارج از نظام بازار (عرضه و تقاضا) حکایت تلخ قیمت‌گذاری دستوری است.

اکنون و با توجه به نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، اکثر فعالان حاضر در بازار در انتظار اعمال تغییراتی در دامنه نوسان هستند که در این خصوص «محسن خدابخش»، نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به آخرین تصمیمات اتخاذ شده در زمینه تغییر دامنه نوسان اشاره کرد و افزود: اینکه عنوان می‌شود دامنه نوسان در هیچ جای دنیا وجود ندارد، بحثی کاملا اشتباه است، بلکه در همه بازارهای دنیا محدودیت و توقف‌هایی برای معاملات در نظر گرفته شده تا قیمت سهام شرکت‌ها بیشتر از میزان مشخص افت نکند.

وی اظهار داشت: در چند وقت گذشته شاهد ورود گسترده سهامداران خرد در بازار سرمایه ایران بودیم که باید در تصمیم گیری‌ها این مساله را هم مدنظر قرار بدهیم.

سرمایه‌گذاران خرد علاقمند به ورود مستقیم در بازار سرمایه هستند که رفتار حرفه‌ای نیست

خدابخش تاکید کرد: سرمایه‌گذاران بیشتر از آنکه از طریق صندوق های سرمایه‌گذاری اقدام به ورود غیرمستقیم در بازار کنند، علاقمند به ورود مستقیم در بازار سرمایه هستند که این موضوع خیلی مرسوم و حرفه‌ای نیست.

نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه متاسفانه سهامداران چنین تصوری دارند که کمک گرفتن از کارشناسان خبره بازار برای سرمایه‌گذاری بهتر در بورس اقدامی هزینه زا است، گفت: اکنون بازار سرمایه کشور وارد مسیری شده است که افراد زیادی با هر میزان سرمایه به این بازار ورود کرده‌اند؛ بنابراین این افراد با کوچک‌ترین اتفاقی به سرعت تحت تاثیر قرار می‌گیرند و شروع به رفتارها و تصمیم گیری‌های لحظه‌ای در بازار می‌کنند.

بخش زیادی از بازار سرمایه ایران را افراد مبتدی تشکیل داده‌اند

وی افزود: برای مثال زمانی که قیمت‌های جهانی بر اثر جنگ روسیه و اوکراین با تغییر و تحولات همراه شد، ممکن بود سهامداران شروع به خرید و فروش‌های متهورانه کنند؛ وجود چنین مسایلی باعث شده تا سازمان بورس آنها را در تصمیم‌یری‌های خود برای تغییر دامنه نوسان مورد توجه قرار دهد.

خدابخش گفت: برخی معتقدند که دامنه نوسان همراه با کشورهای دنیا به ٢٠ درصد تغییر پیدا کند، اما با توجه به اینکه بخش زیادی از بازار سرمایه ایران را افراد مبتدی تشکیل داده‌اند و شامل سهامداران خرد می‌شوند، این اقدام چندان با وضعیت بازار جور نیست و نمی‌توان اقدام به اجرای آن کرد.

افزایش دامنه نوسان تدریجی خواهد بود

به گفته نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، در کنار این مسایل ما معتقد به افزایش دامنه نوسان هستیم که این اتفاق باید به صورت تدریجی روند و دامنه معاملاتی چیست؟ رخ دهد.

وی ادامه داد: تا زمانی که اقتصاد کشور قابلیت پیش‌بینی‌پذیری نداشته باشد؛ نمی‌توان دامنه نوسان را در اعداد بالا مانند ٢٠ درصد یا ٣٠ درصد افزایش داد؛ چراکه یکباره سهامداران تحت تاثیر تصمیمی مانند افزایش احتمالی قیمت گاز تا ٦٠ درصد متضرر می‌شوند و دارایی‌های خود را از دست خواهند داد.

خدابخش تاکید کرد: اگر بازار بتواند به شرایط ثبات بازگردد به طور حتم برنامه‌هایی را برای افزایش دامنه نوسان خواهیم داشت و آنها را به مرحله اجرا می رسانیم.

تغییر دامنه نوسان بورس تا ١٠ درصد در سال آینده

نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: براساس تصمیمات اولیه اتخاذ شده قرار بر این است که دامنه نوسان تا ١٠ درصد تغییر کند.

وی با بیان اینکه این اقدام جزو برنامه‌های مدنظر سازمان بورس است و مقرر شده تا دامنه نوسان به صورت تدریجی و یک درصد یک درصد اضافه شود، گفت: این اتفاق به صورت فصلی انجام خواهد شد، اما در کل تغییر دامنه نوسان وابسته به شرایطی است که در هیات مدیریت مطرح و تصمیم گیری شود.

خدابخش ادامه داد: در بازار سرمایه هیچ چیز قطعی و آزمایشگاهی نداریم، پس به هیچ عنوان نباید در تصمیم گیری‌ها به سرعت و بدون حساب کتاب قدم برداریم، بلکه باید به طور حتم خود را در تصمیم گیری‌ها جای هم خریدار و هم فروشنده و نحوه تفکر آنها بگذاریم.

نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: در یک هفته پایانی سال هیچ اتفاق و تغییری در دامنه نوسان رخ نمی‌دهد و به احتمال زیاد درصد در نظر گفته شده از سال ١٤٠١ اجرایی خواهد شد.

آستانه حجم در بورس یا دامنه مجاز حجم به چه معناست؟

منظور از آستانه حجم در بورس یا دامنه مجاز حجم چیست؟ ما در این مطلب به مفاهیم آستانه حجم، آستانه حجم سفارش در بورس پرداخته‌ایم.

در بازار سرمایه شاهد حضور افرادی هستیم که به‌صورت عمد یا غیر عمد در بازار اختلال ایجاد می‌کنند. برای پیشگیری از این اختلالات و طی شدن روند طبیعی معاملات از چند راهکار استفاده می‌شود که یکی از آن‌ها تعیین آستانه حجم یا دامنه مجاز حجم است. در ادامه، به‌صورت تخصصی و به زبانی ساده و قابل‌فهم این دو فرآیند بورسی را آموزش داده‌ایم. با ما همراه باشید.

با استفاده از آستانه حجم در بورس یا دامنه مجاز حجم، می‌توان بر بازار بورس اوراق بهادار و همین‌طور بازار فرابورس کنترل بیشتری داشت. درواقع، این ابزار باعث امن شدن بازار سرمایه شده و دست سوءاستفاده کنندگان را کوتاه می‌کند.

با اعمال دامنه مجاز در بورس همه موظف هستند تحت چهارچوب‌های تعیین‌شده نسبت به خریدوفروش سهم اقدام کنند. بنابراین فضای بازار با امنیت بیشتری به کار خود ادامه می‌دهد و عدالت در خریدوفروش برای همه معامله‌گران برقرار می‌شود.

آستانه حجم در بورس به چه معناست؟

آستانه حجم در بورس در تعیین قیمت نمادهای بورسی و حجم سفارش نقش اصلی را بر عهده دارد. نهادهای ناظر با کمک این حجم بر روند معاملات نظارت کرده و اجازه سوءاستفاده از افراد حاضر در بورس را نمی‌دهد.

استفاده از آستانه حجم در بورس، در سال ۱۳۸۲ وارد فاز عملیاتی شد و از این تاریخ به بعد قیمت نهایی نمادهای سرمایه توسط این ابزار مشخص می‌شود.

محاسبه آستانه حجم بر عهده سامانه معاملات است و هیچ نهاد، شرکت یا سرمایه‌گذار حقیقی یا حقوقی نمی‌تواند بر این حجم تأثیر بگذارد و به‌صورت سلیقه‌ای عمل کند. بنابراین همه افراد برای انجام معامله باید به آستانه حجم توجه داشته باشند.

برای مشاهده آستانه حجم هر نمادی می‌توانید به سایت tsetmc که متعلق به شرکت مدیریت فناوری بورس تهران است مراجعه کنید . در این سایت، تمام اطلاعات لازم درباره نمادهای بورسی درج‌شده است که مطالعه آن‌ها باعث افزایش آگاهی معامله گران محترم می‌شود.

منظور از آستانه حجم سفارش چیست؟

برای هر سهمی روند و دامنه معاملاتی چیست؟ با توجه به معاملات قبلی‌اش یک عدد مشخص می‌شود که این عدد، آستانه حجم سفارش است و معامله‌گر، بیشتر از این حد اجازه خرید سهم را ندارد. بنابراین معامله‌گران بایستی با در نظر گرفتن آستانه حجم سفارش خود نسبت به سفارش‌گذاری اقدام نمایند.

قانون حجم نمایشی معاملات در بورس

بازار بورس دارای ۲ قانون کاربردی حجم نمایشی و حجم مخفی است. قانون حجم نمایشی معاملات در بورس به این معنا است که حجم سفارش شما در معرض دید عموم قرارگرفته و سایر معامله‌گران می‌توانند سفارش شما را ملاحظه کنند؛ اما حجم مخفی در بورس همان‌طور که از نامش مشخص است باعث می‌شود تا سفارش شما از دید سایر معامله‌گران و رقبا مخفی بماند.

معامله‌گران بازار بورس اوراق بهادار مجاز هستند تا ۳۰ درصد از سفارش خود را به نمایش بگذارند و تا حدود ۷۰ درصد آن را مخفی کنند. این پروسه تعیین نمایش یا عدم نمایش سفارش در زمان ثبت آن صورت می‌گیرد.

ممکن است برای شما عزیزان این سؤال پیش آید که ۷۰ درصد مخفی‌شده قابل معامله است یا خیر؟ پاسخ بله است تمام سفارش‌های شما در جریان معاملات قرار خواهد گرفت.

حذف دامنه نوسان چه تاثیری بر بازار سرمایه خواهد گذاشت؟

قرن نو نوشت: یک کارشناس اقتصادی گفت: قطعا اگر دامنه نوسان برداشته شود وضعیت بازار سرمایه بهبود پیدا خواهد کرد و اگر بازار سرمایه تحت سلطه حاکمیت نبود خیلی زودتر باید این اتفاق می افتاد.

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس،از حذف دامنه نوسان از بازار سرمایه خبر داد و گفت:"‌ اوایل امسال دامنه نوسان برداشته می‌شود و این اقدام بی‌تردید تأثیری بسیار مثبت بر بورس باقی خواهد گذاشت."

میثم رادپور، کارشناس اقتصادی، در پاسخ به این پرسش که حذف دامنه نوسان چه تاثیری بر روند بازار سرمایه خواهد گذاشت؛ گفت: در هیچ کشوری در دنیا دامنه نوسان به اندازه کشور ما محدود نیست و در برخی از کشورها دامنه نوسانی برای بازار سرمایه به این معنا گذاشته نشده است به عنوان مثال در ایالات متحده آمریکا مدارشکن وجود دارد که اگر در یک روز نوسانات خیلی بزرگ شود معاملات برای چند دقیقه تعطیل خواهد شد تا بازیگران بازار از احساسات دست بردارند و تصمیمات عاقلانه‌ای بگیرند و این مدارشکن قرار نیست در بازار سرمایه و روند معاملات دخالتی کند و حتی ممکن است دو تا سه بار از آن در طول معاملات روند و دامنه معاملاتی چیست؟ استفاده شود و اما در کشورهایی که دامنه نوسان برای بازار سرمایه آنها وضع شده است نیز این دامنه نوسان انقدر محدود نیست و ۵ درصد برای دامنه نوسان معنایی ندارد.

وی در ادامه افزود: برداشته شدن دامنه نوسان در این راستا صورت می‌گیرد که بازار سرمایه کارا شود چراکه اگر دامنه نوسان به این محدودی در بازار سرمایه باشد سهام و معاملات دائما در معرض آن قرار می‌گیرند و دائما دیده می شود که سهام شرکت‌ها در صف‌های خرید و فروش قرار می‌گیرد و این صف‌های خرید و فروش نیز از نظر روانی بر معاملات بازار سرمایه تاثیر خواهد گذاشت و خیلی از مواقع فعالان بازار سرمایه منتظر تشکیل صف‌هایی هستند که دنباله‌رو آنها قرار گیرند و این صف های خرید و فروش منجر به تسری نوسانات خواهد شد.

رادپور در ادامه افزود: اگر سهمی میخواسته است ۲۰ درصد روند و دامنه معاملاتی چیست؟ افزایش قیمت داشته باشد به خاطر صف های خرید افزایش قیمت ۳۰ درصدی را تجربه خواهد کرد و اگر سهمی نیز میخواسته است ۱۰ درصد بریزد از آنجایی که در صف فروش قرار می‌گیرد ۱۵ تا ۲۰ درصد خواهد ریخت و این دامنه نوسان باریک و صف های خرید و فروش نوسانات قیمتی را تشدید خواهد کرد و موجب انحراف قیمتی خواهد شد و در نتیجه کارایی بازار را کاهش خواهد داد که در نهایت امکان تامین سرمایه و تامین مالی برای شرکت ها کاهش پیدا خواهد کرد.

وی در ادامه با اشاره به این که کارایی به این معنا است که اگر اطلاعاتی وارد بازار سرمایه شود که این اطلاعت باعث جابه جایی سهم شود فورا دیده شود؛ گفت: زمانی که دامنه نوسان وجود دارد این دامنه اجازه نمی دهد که جابه‌جایی قیمتی بالافاصله روی قیمت سهم منعکس شود.

این کارشناس اقتصادی در آخر گفت: قطعا اگر دامنه نوسان برداشته شود وضعیت بازار سرمایه بهبود پیدا خواهد کرد و اگر بازار سرمایه تحت سلطه حاکمیت نبود خیلی زودتر باید این اتفاق می افتاد.

همه چیز درباره دامنه نوسان بورس (آپدیت 1401)

در بازارهای بورسی، قوانین و مقرراتی وجود دارند که مانع از تقابل عرضه و تقاضا می‌شوند. دامنه نوسان در بورس، یکی از این قوانین است.

دامنه مجاز نوسان سهام، از قوانین مهمی است که به عنوان عامل کنترل در برابر نوسان قیمت سهام، کاهش تلاطم بازار و زیان سهامداران در اثر تصمیمات هیجانی استفاده می‌شود.

دامنه نوسان، در واقع محدودیتی است که برای قیمت هر سهم در نظر گرفته شده و در هر روز اشخاصی که قصد معامله دارند، تنها می توانند در این بازه قیمتی اقدام به خرید و فروش کنند.

برای درک بهتر مفهوم دامنه نوسان، به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید، امروز قیمت باز شدن سهمی 1000 تومان باشد؛ بنابراین، امروز آن سهم تنها می‌تواند سفارش‌هایی که با قیمتی در بازه 940 الی 1060 تومان است را سفارش‌گیری کند و هر سفارشی خارج از این قیمت (چه بیش‌تر و چه کم‌تر) جزء سفارش‌های غیرقابل قبول محسوب می‌گردد (سفارش‌ها، خارج از قیمت دامنه نوسان ثبت نمی‌شوند).

لازم به ذکر است که این میزان دامنه نوسان قیمت، برای افراد تازه‌کار و کم‌تجربه مفید است. اگر بازار دچار ضرر و زیان شود، این افراد ضرر سنگین را متقبل نخواهند شد. تمامی افرادی که دارای کد بورسی هستند، می‌توانند بر روی پروفایل خود قیمت مجاز و قیمت پایانی سهام شرکت‌های مربوطه را مشاهده کنند.

شما می‌توانید به راحتی دامنه نوسان قیمت را در یک روز با تمام جزئیات مشاهده نمایید. پس از آن، اگر قصد خرید سهام داشته باشید، با توجه به این میزان قیمت تخمین می‌زنید که نوسان قیمت سهام بین چه قیمتی تا چه قیمت خواهد بود.

دامنه نوسان بازار فرابورس

دامنه مجاز نوسان برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار فرابورس همانند بازار بورس است.

اما دامنه نوسان بازار پایه فرابورس با سایر محدودیت‌های نوسان قیمتی متفاوت است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

دامنه نوسان بازار پایه

دامنه مجاز نوسان قیمت سهام در بازار پایه با دامنه مجاز نوسان بازارهای بورس و فرابورس متفاوت است.

با توجه به تغییر قوانین بازار پایه در سال 1398 و به‌منظور افزایش شفافیت اطلاعات، شرکت‌های درج‌شده در بازار پایه فرابورس بر اساس شرایط پذیرش، در سه تابلوی پایه زرد ، نارنجی و قرمز قرار گرفتند که دامنه نوسان برای هر تابلو متفاوت است.

هر هفته یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت 12 تا 12:30 انجام می‌شود. دامنه نوسان در این حراج برای تابلوی زرد 6 درصد، تابلوی نارنجی 4 درصد و تابلوی قرمز 2 درصد است.

اما در دیگر روزهای معاملاتی هفته و روز دوشنبه قبل از ساعت 12، دامنه نوسان در تابلوی زرد 3 درصد، تابلوی نارنجی 2 درصد و تابلوی قرمز 1 درصد است.

مبنای تعیین آن، قیمت پایانی روزهای دوشنبه هر هفته است.

در جدول بالا، دامنه نوسان با توجه به رنگ هر تابلو مشخص شده است.

به عنوان مثال اگر قیمت پایانی سهمی در تابلوی نارنجی و در پایان روز دوشنبه پس از حراج 4 درصدی، 1000 تومان باشد، این نماد در طول هفته تا زمان حراج بعدی (ساعت 12 روز دوشنبه) در بازه 1020 تا 980 تومان خواهد بود.

بنابراین در طول هفته نمادهای درج‌شده در تابلوی نارنجی می‌توانند حداکثر 6 درصد (2+4) نوسان کنند. از این 6 درصد، 4 درصد آن بین ساعت 12 تا 12:30 روز دوشنبه و 2 درصد در سایر روزها است.

چه زمانی می‌توانیم شاهد حذف دامنه نوسان باشیم؟

دامنه مجاز نوسان در بازار بورس به صورت روزانه و همیشگی است.

اما براساس مقررات بازار سرمایه، در برخی از روزهای خاص و به دلیل رویدادهای حائز اهمیت برای شرکت، این قانون برداشته شده و سهم می‌تواند بدون نوسان قیمت معامله شود.

سه موقعیتی که منجر به حذف دامنه نوسان می‌شوند، به شرح زیر است:

• بازگشایی سهام پس از مجمع عمومی عادی سالانه برای تقسیم سود
• بازگشایی سهام پس از مجمع فوق‌العاده برای کاهش یا افزایش سرمایه
• بازگشایی پس از اعلام افزایش یا کاهش سود هر سهم (EPS) به شرط آنکه از 20 درصد بیشتر باشد.

مزایای حذف دامنه نوسان چیست؟

1. از بین رفتن بساط صف‌نشینی: موافقان حذف دامنه نوسان اعتقاد دارند در صورتی که این محدودیت وجود نداشته باشد، بازار سهام در زمان رشد و سقوط هیجانی، خیلی زودتر به تعادل می‌‌رسد و معاملات به حالت عادی بر می‌گردد.
2. بازار کارآمدتر: گروهی از مخالفان دامنه نوسان بر این باورند که وجود دامنه نوسان، منجر به کاهش کارایی بورس می‌شود؛ زیرا وقتی ارزش ذاتی سهم به دلیل انتشار اخبار و تغیـیر عوامل اقتـصادی کاهش یا افزایش می‌‌یابد، لازم است قیمت سهم نیز متناسب با آن تغییر کند و هرچه این دو فاکتور مهم به یکدیگر نزدیک‌تر باشند، بازار کاراتر خواهد بود.
3. افزایش حجم معاملات و نقدینگی سهام: در شرایط فعلی، بسیاری از سهامداران تمایلی به خرید سهام در صف فروش یا تمایل به فروش آن در صف خرید ندارند. این موارد با حذف دامنه نوسان کاملا معکوس می‌شوند؛ چراکه در این صورت زمانی که فشار عرضه افزایش یابد، سهامدار عمده به منظور حفاظت از دارایی‌‌های خود، با خرید سهام از ریزش قیمت آن جلوگیری می‌کند و شاهد افزایش حجم معاملات خواهیم بود.

معایب حذف دامنه نوسان چیست؟

1. ایجاد ضعف در قدرت تحلیل: موافقان دامنه نوسان بر این باورند که، در بازاری امکان حذف دامنه نوسان وجود دارد که روند و دامنه معاملاتی چیست؟ از قدرت تحلیل بالایی برخوردار باشد و خرید و فروش اکثر معامله‌گران آن بر اساس تحلیل صورت بگیرد نه بر اساس شایعات و هیجانات.
2. وجود فرصت کافی برای ارزیابی اخبار: با وجود دامنه نوسان، سرمایه‌گذاران فرصت کافی دارند که اخبار مهم را مجددا ارزیابی کرده و به صورت آگاهانه معامله کنند. بنابراین وقوع اتفاقات احساسی و نسنجیده در بازار کاهش می‌یابد.
3. عدم وجود بازار گردان‌های حرفه‌ای: با حذف محدودیت دامنه نوسان، در صورتی که حجم معاملات در یک نماد پایین باشد و بازارگردان‌‌ها نتوانند به وظیفه خود به شکل بهینه عمل کنند، ممکن است قیمت سهام یک شرکت در عرض چند دقیقه ریزش سنگینی را تجربه کند.

منظور از دامنه نوسان نامتقارن چیست؟

با وجود اینکه از مدت‌ها قبل کارشناسان بازار سرمایه پیشنهاد افزایش دامنه‌ نوسان و حتی حذف آن را مطرح کره بودند؛ در بهمن سال 1399، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از اتخاذ تصمیم مهمی در جلسه شورای عالی بورس خبر داد؛ و آن هم ایجاد دامنه نوسان نامتقارن بود.

در این جلسه مقرر شد تا دامنه نوسان خرید و فروش سهام از منفی 2 تا مثبت 6 درصد تغییر کند و از روز 25 بهمن ماه همان سال، دامنه نوسان بورس تغییر کرد.

این تصمیم موافقان و مخالفان بسیاری داشت؛ موافقان بر این باور بودند که اگر دامنه نوسان کاهش پیدا کند، رشد بازار تعدیل می‌شود و سقوط کمتری را نیز شاهد خواهیم بود؛ در نتیجه زیان کمتری به سرمایه‌گذاران تازه‌وارد می‌رسد.

اما مخالفان بر این باور بودند که افزایش دامنه نوسان، منجر به تعدیل رشد و کاهش سقوط ارزش بازار در بلندمدت نمی‌شود و صرفا در کوتاه‌مدت اثر روانی دارد. همچنین این گروه معتقد بودند که کاهش دامنه نوسان تاثیری بر سرعت رشد بازار نمی‌گذارد و حتی با افزایش دامنه نوسان، بازار شاهد نوسانات بیشتری می‌شود.

با این حال این دامنه نوسان نامتقارن هم تنها تا اردیبهشت سال بعد (1400) دوام داشت و دوباره دامنه نوسان به 5% بازگشت.

پس از آن طبق دستور سازمان بورس در 29 فروردین 1401، دامنه نوسان به 6% افزایش یافت.

در حال حاضر و در مصوبه سازمان بورس که در شهریور 1401 اعمال شد، دامنه نوسان بورس به 7% رسید.

سخن پایانی

با توجه به توضیحات داده شده؛ برخی از سرمایه‌گذاران معتقدند که با وجود مزایایی که دامنه نوسان دارد، روند و دامنه معاملاتی چیست؟ اما روند طبیعی معاملات زیر سوال می‌رود و باعث می‌شود قیمت سهام تمایل به حرکت در محدوده قیمتی سقف و کف باشد؛ که این امر هیجان و تلاطم را در بازار افزایش داده و در بلندمدت باعث از بین رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران خواهد شد.

بنابراین لازم است تا سیاستگذاران در این زمینه تمهیداتی را بیندیشند که ضمن دفاع از حقوق و منافع سهامداران خرد، بازار سرمایه نیز به سمت یک بازار رقابتی کامل سوق پیدا کند.

در این مقاله از مجله بورسینس، به توضیح دامنه نوسان بورس، کاربرد، مزایا و معایب آن پرداختیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید باشد.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: